Zilyetliğin Devri

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ........................................................................................................................ III

İÇİNDEKİLER .............................................................................................................. V

KISALTMALAR LİSTESİ ......................................................................................... XI

GİRİŞ .............................................................................................................................1

BİRİNCİ BÖLÜM

ZİLYETLİĞİN İŞLEVİ, KONUSU, UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ, KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ

I. Genel Olarak .............................................................................................................5

II. Zilyetliğin İşlevleri ...................................................................................................7

A. Kamuya Açıklık İşlevi ........................................................................................7

B. Hak Kazandırma İşlevi ........................................................................................7

C. Borcun İfası İşlevi ...............................................................................................9

D. Koruyucu İşlevi ...................................................................................................9

1. Barış Düzeninin Korunması ........................................................................ 10

2. Toplumsal Güvenin Korunması................................................................... 12

a) Fiili Durumun Korunması ...................................................................... 12

b) İşlem Güvenliğinin Korunması .............................................................. 13

III. Zilyetliğin Konusu .................................................................................................. 15

A. Eşya Zilyetliği ................................................................................................... 15

1. Cismanilik Bakımından ............................................................................... 17

2. Sınırları Belirli Olma Bakımından .............................................................. 20

3. Hakimiyet Kurulmaya Elverişlilik Bakımından .......................................... 20

4. Kişi Dışılık Bakımından .............................................................................. 22

5. Kamu Malları Bakımından .......................................................................... 24

B. Hak Zilyetliği .................................................................................................... 26

1. Şartları ......................................................................................................... 27

a) Tapu Siciline Kayıtlı Bir Taşınmazın Varlığı ........................................ 27

b) Hak Zilyetliğine Elverişli Bir Hakkın Varlığı ........................................ 27

c) Hakkın Tapu Siciline Tescil Edilmiş Olması ......................................... 29

d) Hakkın Fiilen Kullanılması .................................................................... 29

2. İşlevi ............................................................................................................ 30

3. Niteliği ......................................................................................................... 31

IV. Zilyetliğin Unsurları ............................................................................................... 33

A. Fiili Hakimiyet .................................................................................................. 33

1. Genel Olarak................................................................................................ 33

2. Fiili Hakimiyetin Unsurları ......................................................................... 36

a) Fiziksel Hakimiyet ................................................................................. 36

b) Sosyal Hakimiyet ................................................................................... 38

3. Özellik Arz Eden Haller .............................................................................. 41

a) Zilyet Yardımcısının Hakimiyeti ........................................................... 41

b) Dolaylı Zilyedin Hakimiyeti .................................................................. 49

c) Birlikte Zilyetlerin Hakimiyeti............................................................... 54

B. Zilyetlik İradesi ................................................................................................. 57

1. Zilyetliğe Ehil Kişi ...................................................................................... 58

2. İradenin Oluştuğu An .................................................................................. 60

3. Farazi Zilyetlik İradesi ................................................................................ 63

4. İradenin Sebebi ............................................................................................ 64

5. İradenin Gerekliliği ..................................................................................... 69

V. Zilyetliğin Hukuki Niteliği ..................................................................................... 72

VI. Zilyetliğin Kazanılması........................................................................................... 74

A. Aslen Kazanma ................................................................................................. 74

B. Devren Kazanma ............................................................................................... 77

C. Tesisen Kazanma .............................................................................................. 78

D. Miras Yoluyla Kazanma ................................................................................... 80

VII. Zilyetliğin Kaybedilmesi ..................................................................................... 82

A. Genel Olarak ..................................................................................................... 82

B. Fiili Hakimiyetin Geçici Olarak Kaybedilmesi ................................................. 83

C. Rıza ile Kaybedilmesi ....................................................................................... 89

D. Rıza Dışı Kaybedilmesi ..................................................................................... 92

İKİNCİ BÖLÜM

ZİLYETLİĞİN DEVRİ İŞLEMİ

I. Hukuki Niteliği ....................................................................................................... 95

II. Kurucu Unsurları .................................................................................................... 98

A. İrade Açıklamaları ............................................................................................. 98

B. İrade Açıklamalarının Uyuşması ..................................................................... 103

III. Geçerlilik Unsurları ........................................................................................... 107

A. Tarafların Ehliyetli Olması ............................................................................. 107

1. Hak Ehliyeti Bakımından .......................................................................... 107

2. Fiil Ehliyeti Bakımından ........................................................................... 109

a) Dolaysız Zilyet Bakımından ................................................................ 109

b) Dolaylı Zilyet Bakımından .................................................................. 120

B. Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Olmaması .......................................................... 123

C. İmkansızlık Olmaması .................................................................................... 130

D. İrade Açıklamalarının Sağlıklı Olması ............................................................ 132

1. Zilyetliğin Devri İşlemi Bakımından ......................................................... 132

2. Zilyetliği Terk İradesi Bakımından ........................................................... 138

E. İrade Açıklamalarının Muvazaalı Olmaması .................................................. 142

IV. Tamamlayıcı Unsurları ...................................................................................... 145

A. Yasal Temsilcinin Onayı ................................................................................. 145

B. Geciktirici Şartın Gerçekleşmesi ..................................................................... 146

C. Bozucu Şartın Gerçekleşmemesi ..................................................................... 151

D. Devralanın Zilyet Kılınması ............................................................................ 155

E. Devredenin Zilyetliği Terk Etmesi .................................................................. 156

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ZİLYETLİĞİN DEVRİ YOLLARI

I. Devir Yollarının Sınıflandırılması ........................................................................ 159

II. Dolaysız Zilyetliğin Devri .................................................................................... 162

A. Eşyanın Teslimi ............................................................................................... 162

1. Teslim Kavramı ......................................................................................... 162

a) Roma Hukukunda ................................................................................ 162

b) Türk Hukukunda .................................................................................. 163

2. Tanımı ve Hukuki Niteliği ......................................................................... 166

3. Özellikleri ve Diğer Devir Yollarından Ayırt Edilmesi ............................. 171

4. Özellik Arz Eden Haller ............................................................................ 174

a) Devir İşleminin Kurulması ile Teslim Fiilinin Farklı Zamanlarda Gerçekleşmesi ...................................................................................... 174

b) Teslim Fiilinin Tek Taraflı Olarak Gerçekleştirilmesi ......................... 176

c) Devir İşleminin Tarafları ile Teslim Fiilinin Taraflarının Farklı Kişiler Olması ...................................................................................... 178

B. Araçların Teslimi ............................................................................................ 180

1. Hakimiyet Aracı Kavramı ......................................................................... 181

2. Tanımı ve Hukuki Niteliği ......................................................................... 184

3. Özellik Arz Eden Haller ............................................................................ 186

a) Teslim Edilen Aracın Şey Üzerinde Fiili Hakimiyet Kurmak Bakımından İşlevsiz Olması ................................................................ 186

b) Devir İşleminin Tamamlanmasından Sonra Şey Üzerinde Fiili Hakimiyet Kurulamaması .................................................................... 188

c) Birden Fazla Aracın Şey Üzerinde Münferiden Fiziksel Hakimiyet Kurmak Bakımından Elverişli Olması ................................................. 189

C. Uzak Elden Teslim .......................................................................................... 191

D. Kısa Elden Teslim ........................................................................................... 195

III. Dolaylı Zilyetliğin Devri .................................................................................... 201

A. Temsilci Aracılığıyla Devir ............................................................................. 201

1. Zilyetliğin Devri İşlemleri Bakımından Temsil Kurumu .......................... 201

2. Temsilciye Yapılan Teslimin Niteliği ....................................................... 203

3. Zilyetliğin Temsilci Aracılığıyla Kazanılma Yolları ve Temsilcinin Konumu ..................................................................................................... 205

4. Temsil Yetkisi ve Yetkisiz Temsilin Sonuçları ......................................... 206

5. Dolaylı Temsil Bakımından....................................................................... 208

B. Hükmen Teslim ............................................................................................... 208

1. Hukuki Niteliği ve Özellikleri ................................................................... 209

2. Özel Hukuki İlişkinin Niteliği ................................................................... 213

3. Hükmen Teslim Yoluyla Devrin Uygulama Alanı .................................... 215

4. Hükmen Teslim Yoluyla Devrin Sınırlamaları .......................................... 216

C. Zilyetliğin Havalesi ......................................................................................... 220

1. Hukuki Niteliği ve Özellikleri ................................................................... 220

2. Dolaysız Zilyet Üçüncü Kişiye Yapılacak Bildirimin Hukuki Niteliği ve Sonuçları ............................................................................................... 227

3. Devralan Dolaylı Zilyet Karşısında Dolaysız Zilyet Üçüncü Kişinin Konumu ..................................................................................................... 231

D. Emtiayı Temsil Eden Senetlerin Teslimi ......................................................... 233

1. Emtiayı Temsil Eden Senetler ................................................................... 234

a) Makbuz Senedi ve Varant .................................................................... 234

b) Ürün Senedi ......................................................................................... 235

c) Konişmento .......................................................................................... 236

2. Kıymetli Evrakın Teslimi İfadesinin Anlamı ............................................ 237

3. Hukuki Niteliği ve Özellikleri ................................................................... 238

4. Senedin Emtiayı Temsil İşlevini Yitirmesi ................................................ 240

5. Emtianın Dolaysız Zilyetliğini Kazanan Üçüncü Kişinin Durumu .......... 241

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ZİLYETLİĞİN DEVRİ İŞLEMİNİN SONUÇLARI

I. Eşya Hukuku Bakımından .................................................................................... 243

A. Tasarruf İşlemi Bakımından ............................................................................ 243

B. Ayni Hak Kazanımı Bakımından .................................................................... 250

1. Mülkiyet Hakkı .......................................................................................... 250

2. İntifa Hakkı................................................................................................ 257

3. Rehin Hakkı ............................................................................................... 258

4. Hapis Hakkı ............................................................................................... 261

II. Borçlar Hukuku Bakımından ............................................................................. 262

A. Devreden Bakımından ..................................................................................... 262

1. Mülkiyeti Devir Borcunun İfası ................................................................ 262

2. Sınırlı Ayni Hak Tesis Etme Borcunun İfası ............................................. 275

3. Kullandırma Borcunun İfası ...................................................................... 276

4. Kıymetli Evrakı Devir Borcunun İfası ...................................................... 278

B. Devralan Bakımından...................................................................................... 283

1. Saklama Borcunun İfası ............................................................................ 283

2. Taşıma Borcunun İfası .............................................................................. 285

SONUÇ ...................................................................................................................... 289

KAYNAKÇA ............................................................................................................. 295