Halka Açık Anonim Ortaklıkta Pay Rehni

İÇİNDEKİLER

TEŞEKKÜR ................................................................................................................ III

İÇİNDEKİLER ............................................................................................................. V

KISALTMALAR ....................................................................................................... IX

ÖZET .......................................................................................................................... XI

ABSTRACT .............................................................................................................. XII

GİRİŞ ............................................................................................................................ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

ANONİM ORTAKLIK PAYININ REHNE KONU OLMASI

I. ANONİM ORTAKLIKTA PAY KAVRAMI ......................................................... 5

A. Anonim Ortaklık Payı ........................................................................................ 5

B. Pay Sahipliğinden Doğan Hak ve Borçlar .......................................................... 6

C. Pay Senetleri ...................................................................................................... 7

II. PAY REHNİNE İLİŞKİN İLKELER .................................................................... 10

A. Ferilik İlkesi ..................................................................................................... 11

B. Belirlilik İlkesi ................................................................................................. 12

1. Rehnin Konusunun Belirli Olması ................................................................ 12

2. Rehnin Güvence Altına Aldığı Alacağın Belirli Olması ............................... 13

C. Kamuya Açıklık (Alenilik) İlkesi ..................................................................... 15

D. Talilik İlkesi ..................................................................................................... 16

E. Eskinin Önceliği İlkesi ..................................................................................... 17

F. Rehin Yükünün Bölünmezliği İlkesi ................................................................ 17

G. Güvenin Korunması İlkesi ............................................................................... 18

III. PAY REHNİ KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ ............................................. 19

A. Pay Rehni Kavramı .......................................................................................... 19

B. Senede Bağlanmamış Anonim Ortaklık Payı Üzerindeki Rehin Hakkının Hukuki Niteliği ................................................................................................ 20

C. Senede Bağlanmış Paylar Üzerindeki Rehin Hakkının Hukuki Niteliği ......... 23

IV. PAY REHNİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER ............................................. 24

V. PAY REHNİNİN KAPSAMI ................................................................................ 25

A. Malvarlıksal Nitelikteki Haklar Bakımından ................................................... 25

1. Kar Payı Hakkı .............................................................................................. 25

2. Tasfiye Payı Hakkı ........................................................................................ 27

3. Rüçhan Hakkı (Yeni Pay Alma Hakkı) ......................................................... 27

4. Bedelsiz Payı Edinme Hakkı ......................................................................... 29

B. Yönetsel Nitelikteki Haklar Bakımından ......................................................... 30

1. Genel Kurula Katılma Hakkı ......................................................................... 30

2. Diğer Yönetsel Nitelikteki Haklar ................................................................. 30

VI. ANONİM ORTAKLIK PAYI ÜZERİNDE REHİN HAKKININ KURULMASI........................................................................................................ 31

A. Genel Olarak .................................................................................................... 31

B. Borçlandırıcı İşlem ........................................................................................... 31

C. Tasarruf İşlemi ................................................................................................. 35

1. Senede Bağlanmamış Payların Rehni ............................................................ 36

2. Senede Bağlanmış Payların Rehni ................................................................. 39

a. Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Rehni ..................................................... 39

b. Nama Yazılı Pay Senetlerinin Rehni .......................................................... 42

c. Bağlı Nama Yazılı Pay Senetlerinin Rehni ................................................ 44

d. Gerçek Nama Yazılı Pay Senetlerin Rehni ................................................. 45

e. İlmühaberler, Kuponlar ve Talonların Rehni .............................................. 47

İKİNCİ BÖLÜM

HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK PAYININ REHNE KONU OLMASI

I. HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKLAR ........................................................ 49

A. Halka Açık Anonim Ortaklık Kavramı ............................................................ 49

1. Payların Halka Arz Edilmesi ......................................................................... 50

2. Payların Halka Arz Edilmiş Sayılması .......................................................... 51

3. Payların Borsada İşlem Görmesi ................................................................... 53

B. Halka Açık Anonim Ortaklıklara Uygulanacak Hükümler .............................. 55

II. HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKLARDA PAYIN KAYDEN İZLENMESİ .......................................................................................................... 56

A. Sermaye Piyasası Araçları ................................................................................ 56

B. Kayden İzlenen Sermaye Piyasası Araçları ...................................................... 59

C. Kayden İzlemenin Esasları ............................................................................... 61

D. Kaydi Sistemdeki Kayıtların Tutulmasından Doğan Sorumluluk ................... 63

III. KAYDEN İZLENEN HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK PAYI .................. 64

A. Kayden İzlenen Paylar ve Pay Senetleri ........................................................... 64

B. Kayden İzlenen Paylardan Doğan Hakların Kullanımı .................................... 67

C. Kayden İzlenen Paylara İlişkin Bağlam Hükümleri ......................................... 68

D. Kayden İzlenen Payların Pay Defterine Kayıt Edilmesi .................................. 73

IV. KAYDEN İZLENEN PAYLAR ÜZERİNDE REHİN HAKKI KURULMASI ... 76

A. Genel Olarak .................................................................................................... 76

B. Borçlandırıcı İşlem ........................................................................................... 77

C. Tasarruf İşlemi ................................................................................................. 82

1. Kayden İzlenen Paylar Üzerindeki Rehin Hakkına İlişkin MKK Kayıtları... 85

a. MKK Nezdinde Yerine Getirilecek İşlemler .............................................. 85

b. MKK Kayıtlarının Hukuki Niteliği ............................................................ 87

2. Bağlam Hükümlerinin Rehin Hakkına Etkisi ................................................ 89

3. Pay Defteri Kayıtlarının Rehin Hakkına Etkisi ............................................. 91

D. Kayden İzlenen Paylar Üzerinde Art Rehin Hakkı Kurulması ........................ 93

V. KAYDEN İZLENEN PAYLAR ÜZERİNDEKİ REHİN HAKKININ HÜKÜMLERİ ....................................................................................................... 96

A. Malvarlıksal Nitelikteki Haklar Bakımından ................................................... 97

B. Yönetsel Nitelikteki Haklar Bakımından ......................................................... 99

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKTA PAY REHNİNİN SONA ERMESİ

I. PAY REHNİNİN SONA ERMESİ ...................................................................... 101

A. Alacağın Sona Ermesi .................................................................................... 101

B. Borcun Dış Üstlenilmesi ................................................................................ 103

C. Alacaklı ve Borçlu Sıfatının Birleşmesi ......................................................... 104

D. Rehin Hakkından Vazgeçilmesi (Feragat) ..................................................... 104

E. Rehin Hakkının Süresinin Sona Ermesi ......................................................... 105

F. Zilyetliğin Kesin Olarak Kaybı ...................................................................... 105

G. Anonim Ortaklık Payına Özgü Sona Erme Halleri ........................................ 105

1. Payın İtfa Edilmesi ...................................................................................... 106

2. Pay Sahibinin Iskatı ..................................................................................... 107

3. Anonim Ortaklığın Sona Ermesi ................................................................. 108

II. PAY REHNİNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ ....................................................... 109

A. Lex Commissoria Yasağı ............................................................................... 110

B. Önce Rehne Başvurma Kuralı ........................................................................ 111

C. Rehnin Cebri İcra Yoluyla Paraya Çevrilmesi ............................................... 113

1. Rehnin İlamsız Takip Yoluyla Paraya Çevrilmesi ...................................... 113

a. Takip Talebi ............................................................................................. 114

b. Ödeme Emri ve Kesinleşmesi................................................................... 115

2. Rehnin İlamlı Takip Yoluyla Paraya Çevrilmesi......................................... 116

3. Satış İşlemi .................................................................................................. 117

4. Satıştan Elde Edilen Tutarların Paylaştırılması ve Rehin Açığı Belgesi ..... 119

D. Rehnin Özel Satış Yoluyla Paraya Çevrilmesi ............................................... 120

E. Halka Açık Anonim Ortaklıkta Rehnin Paraya Çevrilmesine İlişkin Özel Durumlar ........................................................................................................ 122

1. Senede Bağlanmamış Paylar Bakımından ................................................... 123

2. Senede Bağlanmış Paylar Bakımından ........................................................ 123

3. Kayden İzlenen Paylar Bakımından ............................................................ 124

III. PAY REHNİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI ....................................... 126

SONUÇ ..................................................................................................................... 129

KAYNAKÇA ............................................................................................................ 147