Türk Hukukunda Faiz Miktarının Belirlenmesi ve Sınırlanması

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ....................................................................................................................... III

İÇİNDEKİLER ............................................................................................................. V

KISALTMALAR LİSTESİ ........................................................................................ IX

ÖZET .......................................................................................................................... XI

ABSTRACT ............................................................................................................... XI

GİRİŞ ............................................................................................................................ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

FAİZ KAVRAMINA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER

I. FAİZİN TARİHSEL GELİŞİMİ ............................................................................. 3

II. FAİZ KAVRAMI .................................................................................................. 10

A. İktisadi Anlamda Faiz ........................................................................................ 10

B. Hukuki Anlamda Faiz ........................................................................................ 11

III. FAİZ BORCUNUN ÖZELLİKLERİ .................................................................... 13

A. Paraya Bağlı Borç Olma Durumu ...................................................................... 13

B. Fer-i Nitelikte Olması ........................................................................................ 16

C. Zamana Bağlı Olması ........................................................................................ 19

IV. FAİZ TÜRLERİ .................................................................................................... 20

A. Anapara Faizi - Temerrüt Faizi .......................................................................... 20

B. Kanuni Faiz – İradi Faiz..................................................................................... 26

C. Adi Faiz – Ticari Faiz ........................................................................................ 27

D. Basit Faiz – Bileşik Faiz .................................................................................... 29

V. FAİZİN BENZERİ KAVRAMLARDAN FARKI................................................ 36

A. Vade Farkı ......................................................................................................... 36

B. Aşkın Zarar ........................................................................................................ 41

C. Üye İşyeri Komisyonu ....................................................................................... 46

İKİNCİ BÖLÜM

FAİZİN BELİRLENMESİ

I. SÖZLEŞMESEL FAİZ ORANI ........................................................................... 49

A. Genel Olarak ...................................................................................................... 49

B. Faizin Sözleşme İle Belirlenmesine İlişkin Sınırlar ........................................... 51

1. Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırılık ................................................... 52

2. Ahlaka Aykırılık ............................................................................................ 56

a. Genel İtibariyle Ahlaka Aykırılık ............................................................ 56

b. Ekonomik Özgürlüğün Ahlaka Aykırı Şekilde Sınırlandırılması ve Kelepçeleme Sözleşmeleri ....................................................................... 59

c. Faiz Miktarının Ahlaka Aykırı Şekilde Belirlenmesi .............................. 61

3. Kamu Düzenine Aykırılık ............................................................................. 64

4. Genel İşlem Koşulları ile Getirilen Sınırlamalara Aykırılık .......................... 67

C. Faizin Değiştirilmesi .......................................................................................... 72

1. Genel Olarak ................................................................................................. 72

2. Belirsiz Süreli Sözleşmelerde ........................................................................ 74

3. Belirli Süreli Sözleşmelerde .......................................................................... 79

4. Mevduat Sözleşmeleri Açısından .................................................................. 84

II. KANUNİ FAİZ ORANI ....................................................................................... 86

A. 3095 sayılı Kanun Kapsamında Faize İlişkin Düzenlemeler ............................. 86

1. Anapara Faizi ................................................................................................ 90

2. Temerrüt Faizi ............................................................................................... 92

B. Türk Ticaret Kanunu m.1530 Kapsamında Kanuni Temerrüt Faizi Oranı ........ 92

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

FAİZİN SINIRLANMASI

I. FAİZ SINIRLAMALARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN TARİHİ GELİŞİMİ ............................................................................................................. 97

A. Osmanlı Dönemi ................................................................................................ 97

B. Cumhuriyet Dönemi ........................................................................................... 99

II. Faiz Sınırlamalarına İlişkin Mevcut Durum ........................................................ 105

A. Türk Borçlar Kanununda Yer Alan Faiz Sınırları ............................................ 105

1. Azami Sınırın Aşılması Halinde Uygulanacak Yaptırım ............................ 108

2. Yabancı Para Borçlarında Faiz .................................................................... 110

3. Azami Sınırların Zaman Bakımından Uygulanması .................................... 112

4. Azami Faiz Sınırlarının Yerindeliği ............................................................ 116

B. Türk Ticaret Kanunu m.8’de Yer Alan Faiz Serbestisi .................................... 122

1. Türk Borçlar Kanunundaki Sınırların Ticari İşler İçin Uygulanacağı Görüşü ......................................................................................................... 123

2. Türk Borçlar Kanunundaki Sınırların Ticari İşlerde Uygulanmayacağı Görüşü ......................................................................................................... 124

3. Türk Borçlar Kanunundaki Sınırların Tüketici İşleri ile Sınırlı Olmak Üzere Ticari İşlerde de Uygulanacağı Görüşü ............................................ 126

C. Yargı Kararları ve Değerlendirmelerimiz ........................................................ 127

D. Özel Kanunlarda Yer Alan Faiz Sınırları ......................................................... 130

1. Bankacılık Kanunu ...................................................................................... 130

2. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu ...................................................................... 133

3. 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu (BKVKK) ............... 134

SONUÇ ..................................................................................................................... 141

KAYNAKÇA ............................................................................................................ 155