Gemi Yönetimi Sözleşmesi

İÇİNDEKİLER

İçindekiler....................................................................................................................... ix

Kısaltma Cetveli........................................................................................................... xiii

GİRİŞ............................................................................................................................ 1

I- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN ÇALIŞMA KONUSU OLARAK

II- ÇALIŞMA PLANI.................................................................................................. 1

1- Çalışmanın Esasları.............................................................................................. 1

2- Çalışma Plânı....................................................................................................... 2

BİRİNCİ BÖLÜM

GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN TEMEL ESASLARI

§ 1- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİ KAVRAMI............................................... 4

I- YÖNETİM SÖZLEŞMESİ KAVRAMI ................................................................ 4

II- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİ KAVRAMI..................................................... 7

1- Gemi Yönetimi Sözleşmesinin Tanımı ve Yönetim Sözleşmesinin

Alt Türü Olarak Gemi Yönetimi Sözleşmesi........................................................ 7

2- Gemi Yönetimi Sözleşmesinin Görünüm Biçimleri............................................. 9

a- Standart gemi yönetimi sözleşmeleri................................................................ 9

b- Charter by demise sözleşmesinin özelliği...................................................... 10

c- Donatma iştirakindeki özel durum; Gemi yöneticisinin donatma

iştirakine müdür atanması- ........................................................................... 11

§ 2- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN ORTAYA ÇIKIŞ

SEBEPLERİ, TARİHSEL GELİŞİMİ VE STANDART SÖZLEŞME

HALİNE GELMESİ.......................................................................................... 14

I- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ VE DENİZCİLİK ALANINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLERİN

DENİZCİLİK İŞLETMELERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ....................................... 14

1- Müşterilerin Etkisi............................................................................................. 15

2- Çevresel Etkiler................................................................................................. 15

3- Çalışanların Etkileri........................................................................................... 16

4- Diğer Etkiler...................................................................................................... 16

5- Denizcilik Alanında Meydana Gelen Değişikliklerin Denizcilik

İşletmeleri Üzerindeki Etkileri........................................................................... 17

II- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ....................... 20

III- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN UYGULANMASINDA

ETKEN OLAN BİR SEBEP OLARAK RİSK YÖNETİMİ VE

KALİTELİ YÖNETİM ANLAYIŞI..................................................................... 23

1- Risk Yönetimi Kavramı Ve Bu Kavramın Denizcilik Şirketleri

Açısından Öneminin Belirlenmesi..................................................................... 24

2- Kaliteli Yönetim Kavramı.................................................................................. 25

a- Kalite kavramı................................................................................................ 26

b- Kaliteli yönetim kavramı ............................................................................... 26

3- Kaliteli Yönetim Kavramının Deniz Hukukundaki Uygulama Alanı................. 29

a- Uluslararası Güvenli Yönetim Kodu (ISM Code)......................................... 29

b- ISMA Kodu ( International Ship Managers' Assocation Code)................... 30

c- ISO 9002 kuralları......................................................................................... 31

IV- GEMİ YÖNETİMİSÖZLEŞMESİNİN STANDART SÖZLEŞME HALİNE GELMESİ 32

§3- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN DONATANLAR

AÇISINDAN OLUMLU VE OLUMSUZ YÖNLERİ.................................... 35

I- OLUMLU YÖNLERİ.......................................................................................... 35

II- OLUMSUZ YÖNLERİ......................................................................................... 36

İKİNCİ BÖLÜM

GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE GEMİ

YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN DİĞER SÖZLEŞMELERDEN

AYRILMASI

§4- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ............................. 37

I- GEMİ YÖNETİMİSÖZLEŞMESİNİN İSİMSİZ SÖZLEŞME

OLMASI............................................................................................................... 37

II- GEMİ YÖNETİMİSÖZLEŞMESİNİN TAM İKİ TARAFA BORÇ

YÜKLEYEN SÖZLEŞME OLMASI................................................................... 38

III- GEMİ YÖNETİMİSÖZLEŞMESİNİN SÜREKLİ BORÇ İLİŞKİSİ

NİTELİĞİ TAŞIMASI......................................................................................... 39

§5- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİNİN

TESBİTİ VE BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYRILMASI..................... 40

I- GEMİ YÖNETİMİSÖZLEŞMESİNİN SUİ GENERİS SÖZLEŞME

NİTELİĞİ............................................................................................................. 40

1- Genel Olarak..................................................................................................... 40

2- BK.m.386/2 Hükmünün Anlamı ve Gemi Yönetimi Sözleşmesi

Bakımından Uygulanabilirliği........................................................................... 41

3- Charter by Demise Sözleşmesinin Özelliği....................................................... 44

4- Gemi Yönetimi Sözleşmesinin Yabancı Hukuklardaki Hukuki

Niteliği.............................................................................................................. 45

a- Anglo-Amerikan hukuku uyarınca gemi yönetimi sözleşmesinin

hukuki niteliği............................................................................................... 45

b- Alman hukukunda yönetim sözleşmelerinin nitelendirilmesi........................ 49

II- GEMİ YÖNETİMİSÖZLEŞMESİNİ DİĞER SÖZLEŞMELERDEN

AYIRAN ÖZELLİKLER...................................................................................... 50

1- Gemi Yöneticisinin Gerçek veya Tüzel Kişi Olabilmesi.................................... 50

2- Gemi Yöneticisinin İşletme Sahibinden Emir veya Talimat

Almaması.......................................................................................................... 50

3- Gemi Yönetimi Sözleşmesinde Yöneticinin Yönettiği İşletmeden

Bağımsız Olması: Yöneticinin İşletme Dışında,3. Kişi Olması......................... 52

4- Yöneticinin işletmenin Yönetimini Fiilen Gerçekleşmesi.................................. 53

5- Yöneticinin Sonuç Taahhüt Etmemesi............................................................... 57

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI VE İÇERİĞİ

§6- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞUNUN

ÖZELLİKLERİ..................................................................................................... 59

I- SÖZLEŞMENİN KURULUŞU.............................................................................. 59

1- Genel Olarak........................................................................................................ 59

2- Sözleşmenin Tarafları.......................................................................................... 59

II- SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ VE GENEL İŞLEM ŞARTLARI

KULLANILARAK SÖZLEŞMENİN KURULMASI............................................ 60

§7- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR.................... 63

I- GENEL OLARAK GEMİ YÖNETİCİSİNİN BORÇLARI................................... 63

II- GEMİ YÖNETİMİ ALANLARI VE BU ALANLARA DAHİL OLAN

FAALİYETLER...................................................................................................... 65

1- Teknik Yönetim................................................................................................... 65

a- Satın alma......................................................................................................... 67

b- Geminin muayenesi......................................................................................... 67

c- Geminin havuzlanması..................................................................................... 68

2- Özel Olarak Gemi yöneticisinin ISM Kod Gereğince "Güvenli

Yönetim Sisteminin (SMS- Safety Management System)

Geliştirilmesi, Yerine Getirilmesi, Etkili Biçimde Uygulanmasını

Sağlama Borcu..................................................................................................... 68

a- Genel olarak..................................................................................................... 68

b- Teknik yöneticinin "Güvenli Yönetim Sistemi” kurma borcu.......................... 73

aa- Güvenli Yönetim Sisteminin amacı, kapsamı ve unsurları......................... 73

aaa- Güvenli Yönetim Sisteminin amacı ve kapsamı................................. 73

bbb- Güvenli Yönetim Sisteminde yetkili kişilerin ve bu

kişilerin yetkilerinin sınırlarının belirlenmesi.................................... 76

ccc- Gemi ve personelin aranılan özelliklere sahip olmasının

sağlanması......................................................................................... 77

bb- Belgelendirme ve iç denetim (Belge Denetim Sistemi).............................. 80

aaa- Genel olarak...................................................................................... 80

bbb- ISM Kod'da alınması öngörülen belgeler......................................... 81

i- Uygunluk belgesi......................................................................... 82

ii- Güvenli yöneti sertifikası............................................................. 85

3- Ticari Yönetim..................................................................................................... 85

a- Genel olarak..................................................................................................... 85

b- Ticari yönetimin içeriğinin belirlenmesine ilişkin esaslar................................. 86

aa- Geminin kullanılacağı sözleşmelerin aktedilmesi ve planlama

yapılması................................................................................................... 87

bb- Geminin kullanılmasından elde edilen gelirlerin donatanın

hesabına geçirilmesi ................................................................................. 88

cc- Acentaları tayin etmek............................................................................... 89

dd-Geminin denetimine ilişkin tedbirlerin alınması......................................... 90

4- Personel Yönetimi................................................................................................ 90

a- Genel olarak..................................................................................................... 90

b- İş hukuku açısından personel yöneticisinin konumu....................................... 91

c- STCW hükümlerinin personel yönetimindeki etkisi........................................ 93

d- Personel yönetimi sözleşmesinin esasları......................................................... 95

5- Diğer Yönetim Alanları..................................................................................... 101

a- Sigorta sözleşmesi yapmak (Sigorta Yönetimi)............................................. 101

aa- Tekne sigortası........................................................................................ 102

bb- P&I Sigortaları ....................................................................................... 103

b- Muhasebe hizmetleri (Muhasebe Yönetimi)................................................. 103

c- Gemi alımı ve satımı...................................................................................... 105

d- Erzak (Kumanya) veya yakıt satın alınması.................................................. 106

III- GEMİ YÖNETİCİSİNİN DİĞERBORÇLARI ................................................. 107

1- Bütçe Hazırlama Borcu...................................................................................... 107

2- Talepler Hakkında Karar Verme ve Uyuşmazlıkları Sona Erdirme

Borcu................................................................................................................ 109

3- Bayrak Devleti ve Geminin Bulunduğu Yer Hukukuna Uyma Borcu............... 110

4- Know- How Sağlama Borcu............................................................................. 111

5- Bilgi Verme Borcu............................................................................................ 113

6- Finansman Sağlama Borcu................................................................................ 114

7- Sadakat Yükümlülüğünden Kaynaklanan Borçlar............................................. 114

a- Sır saklama borcu.......................................................................................... 115

b- Rekabet etmeme borcu.................................................................................. 115

IV- DONATANIN ASIL EDİMİ -ÜCRET ÖDEME BORCU-................................ 116

1- Ücret Ödeme Borcu ve Genel Olarak Yönetim Sözleşmelerinde

Uygulanan Ücret Sistemleri............................................................................... 117

a- Sabit ücret sisteminin genel özellikleri........................................................... 117

b- Başarıya endeksli ücret sistemi...................................................................... 118

2- Standart Gemi Yönetimi Sözleşmelerinde Ücret Sistemleri............................... 119

a- SHIPMAN 98'de benimsenen ücret sisteminin özellikleri............................ 119

b- CREWMAN A'da benimsenen ücret sisteminin özellikleri.......................... 121

c- CREWMAN B'de benimsenen ücret sisteminin özellikleri........................... 122

V- DONATANIN DİĞER BORÇLARI................................................................... 125

1- ISM Kod Hükümlerinin Yerine Getirilmesi ile İlgili Borçlar............................. 125

a- Gemi yöneticisinin teknik yönetimi üstlenmediği yönetim

sözleşmelerinde............................................................................................. 125

b- Gemi yöneticisinin teknik yönetimi üstlendiği yönetim

sözleşmelerinde............................................................................................. 126

2- Masrafları Ödeme ve Teminat Sağlama Borcu.................................................. 127

a- Yönetim faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi için yapılan

ödemeler........................................................................................................ 127

b- Sigorta primlerini ödeme ve gemi adamı sigortalarını yaptırma

borcu............................................................................................................. 128

aa- Tekne ve sorumluluk sigortaları.............................................................. 128

bb-Personelin sigorta edilmesi (Crew Insurance Arrangements).................. 129

c-Teminatları tedarik etme borcu........................................................................ 130

3- Yöneticiye Olumlu Ortam Hazırlama Borcu...................................................... 131

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUĞUN

ESASLARI VE TARAFLARIN BORCA AYKIRI DAVRANIŞLARININ

SONUÇLARI

§8- TARAFLARIN SORUMLULUĞUNUN ESASLARI................................ 132

I- GENEL OLARAK................................................................................................ 132

II- UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENMESİ............. 132

§9- GEMİ YÖNETİCİSİNİN BORCA AYKIRI DAVRANMASI ve

BORCA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI.......................................................... 137

I- GEMİ YÖNETİCİSİNİN GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNDEN

KAYNAKLANAN SORUMLULUĞU............................................................... 137

1- Gemi Yöneticisinin temerrüde düşmesi............................................................. 137

a-Türk hukuku bakımından............................................................................... 138

b- Anglo- Amerikan hukukunda temerrüdün şartları ve sonuçları..................... 139

2- Gemi Yöneticisinin kötü ifası............................................................................ 139

a- Genel olarak özen yükümlülüğü ................................................................... 140

b- Standart Sözleşmelerde gemi yöneticisinin özen yükümlülüğünün

kapsamı......................................................................................................... 140

c- Gemi yöneticisinin özen yükümlülüğüne ilişkin yargı kararları..................... 141

d- Özen yükümlülüğüne aykırı davranışın sonuçları......................................... 143

aa- Türk hukukunda özen yükümlülüğüne aykırı davranışın

sonuçları................................................................................................. 143

bb- Anglo- amerikan hukukunda özen yükümlülüğüne aykırı

davranışın sonuçları............................................................................... 144

cc- Standart sözleşmelerdeki düzenleme....................................................... 144

3- İfa İmkansızlığı ve Sonuçları............................................................................. 144

a- Türk hukukunda ifa imkansızlığı................................................................... 144

b- Anglo-amerikan hukukunda ifa imkansızlığının sonuçları............................ 145

II- GEMİ YÖNETİCİSİ DONATANIN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN

HÜKÜMLER UYARINCA SORUMLU TUTULABİLİR Mİ?......................... 145

§10- DONATANIN BORCA AYKIRI DAVRANIŞLARI VE

SONUÇLARI.................................................................................................... 148

I- DONATANIN TEMERRÜDE DÜŞMESİ......................................................... 148

1- Türk Hukuku Bakımından................................................................................. 148

2- Anglo-amerikan Hukuku Bakımından............................................................... 148

3- Standart sözleşmelerdeki düzenleme.................................................................. 148

II- DONATANIN KÖTÜ İFASI............................................................................... 150

1- Türk hukuku Bakımından.................................................................................. 150

2- Anglo-amerikan Bakımından............................................................................. 150

3- Standart Sözleşmelerde Konunun Düzenlenmesi............................................... 150

III- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNDEYER ALAN SORUMLULUĞA

İLİŞKİN KLOZLAR............................................................................................. 151

1- Mücbir Sebep (Force Majeure) Klozu............................................................. 151

2- Gemi Yöneticilerinin Kendisinin ve Adamlarının Eylemlerinden

Dolayı Donatana Karşı Olan Sorumluluğunun Sınırlandırılması...................... 153

3- Donatanın Yönetici ve Adamlarını Borçtan Kurtarması..................................... 155

4- Himalaya Klozu................................................................................................. 157

BEŞİNCİ BÖLÜM

GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ

§11- GEMİ YÖNETİMİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ.......................... 161

I- SÖZLEŞMEDE KARARLAŞTIRILAN SÜRENİN SONA ERMESİ............... 161

II- SÖZLEŞMENİN ÖLÜM, EHLİYETİN KAYBEDİLMESİ VE İFLAS

SEBEBİYLE SONA ERMESİ............................................................................. 163

1- Yönetici Bakımından......................................................................................... 163

2- Donatan Bakımından......................................................................................... 163

3- Standart Gemi Yönetimi Sözleşmesinde Konunun Düzenlenmesi..................... 164

III- SÖZLEŞMENİN İMKANSIZLIK SEBEBİYLE SONA ERMESİ..................... 165

1- Genel Olarak..................................................................................................... 165

2- Standart Gemi Yönetimi Sözleşmesinde Konunun Düzenlenmesi..................... 166

IV- SÖZLEŞMENİN FESİH YOLUYLA SONA ERDİRİLMESİ........................... 167

1- Sürenin Sona Ermesi Sebebiyle Fesih Hakkının Kullanılması........................... 167

2- Çekilmezlik Sebebiyle Fesih.............................................................................. 168

a- Borca aykırı davranışınsözleşmeyi sürdürmeyi çekilmez hale

gelmesi sebebiyle fesih hakkının kullanılması.............................................. 168

b- İşlem temelinin çökmesi sebebiyle fesih hakkının kullanılması..................... 169

SONUÇ....................................................................................................................... 171

KAYNAKÇA............................................................................................................. 175

EKLER....................................................................................................................... 181