Sağlıklı ve Dengeli Bir Çevrede Yaşama Hakkı

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM

İNSAN HAKLARININ TARİHİ GELİŞİMİ VE SAĞLIKLI VE DENGELİ BİR ÇEVREDE YAŞAMA HAKKI

- İNSAN HAKLARININ TARİHİ GELİŞİMİ........................................................ 15

1. Genel Olarak.................................................................................................... 15

2. Kişi Haklan ve Siyasi Haklar.......................................................................... 20

3. Sosyal Ekonomik ve Kültürel Haklar............................................................. 25

4. Dayanışma Haklan ......................................................................................... 30

II - ÇEVRE ve HUKUK............................................................................................... 46

1. Çevre Kavramı ve Tanımı................................................................................ 46

2. Çevre Sorunları .............................................................................................. 49

3. Çevre ile İlgili Hukuk Dalları......................................................................... 68

A) Çevre ve Medeni Hukuk............................................................................... 68

B) Çevre ve İdare Hukuku .................................................................................. 69

C) Çevre ve Ceza Hukuku .................................................................................. 71

Ç) Çevre ve Milletlerarası Hukuk ....................................................................... 74

4. Çevre ve Anayasa Hukuku ............................................................................. 80

5. Çevre ve Çevre Hukuku ................................................................................. 82

III-SAĞLIKLI ÇEVREDE YAŞAMA HAKKININ GELİŞİM SÜRECİ.................. 84

1. Milletlerarası Konferenslarda ve Bildirgelerde Çevre Hakkı .......................... 84

2. Bölgesel Belgelerde Çevre Hakkı ve Çok Taraflı ve İkili Andlaşmalarda Çevrenin Korunması 100

A) Bölgesel Belgelerde Çevre Hakkı ............................................................... 100

B) Çok Taraflı ve İkili Andlaşmalarda Çevrenin Korunması............................ 107

3. Anayasalarda Çevre Hakkı .......................................................................... 117

İKİNCİ BÖLÜM

TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA SAĞLIKUI VE DENGEUİ BİR ÇEVREDE YAŞA­MA HAKKI

I - 1982 ANAYASASINDAN ÖNCEKİ DÖNEMDE SAĞLIKLI ÇEVREDE YAŞAMA HAKKI ........................................................................................ 127

1. Osmanlı Uygulamalarında ve 1876 Kanun-ı Esasisi Döneminde Çevre Hukukuna İlişkin Düzenlemeler 127

2. 1921 ve 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunları Döneminde Çevre Hukukuna İlişkin Düzenlemeler 143

3. 1961 Anayasasında Çevre Hakkı ............................................................... 148

11-1982 ANAYASASINDA SAĞLIKLI ÇEVREDE YAŞAMA HAKKİ ........... 152

1. Genel Olarak................................................................................................ 152

2. Çevre Hakkının Unsurları ........................................................................... 156

A) Hakkın Konusu.......................................................................................... 156

B) Hakkın Sahipleri ........................................................................................ 161

C) Hakkın Yükümlüleri .................................................................................. 168

3. Çevre Hakkının İnsan Hakkı Niteliği ve Hak Kuşaklan İçindeki Yeri ........ 174

A) Çevre Hakkının İnsan Hakkı Niteliği ......................................................... 174

B) Hak Kuşakları İçindeki Yeri ...................................................................... 180

4. Çevre Hakkının 1982 Anayasasındaki Yeri ve Bundan Doğabilecek Bazı Sorunlar 189

A) Hak ve Hürriyetler Sistemindeki Yeri ve Hukuki Niteliği ......................... 189

B) Sosyal Haklar Açısından Devletin Yükümlülüğünün Sınırı ve

Çevre Hakkı.............................................................................................. 195

C) Kanun Hükmünde Kararnamelerle Çevre Hakkının Düzenlenmesi ............. 201

Ç)1982 Anayasasının Genel Olarak Hürriyetlere Yaklaşım Biçimi ve

Çevre Hakkı .............................................................................................. 204

a) Genel Olarak Hürriyetlere Yaklaşım Biçimi .......................................... 204

b) Bu Yaklaşımın Çevre Hakkına Etkisi ................................................... 224

5. 1982 Anayasasında Çevre Hakkını Destekleyen Başka Düzenlemeler......... 227

III - KANUNİ DÜZENLEMELERDE SAĞLIKLI VE DENGELİ BİR

ÇEVREDE YAŞAMA HAKKI ...................................................................... 230

1. Çevre Kanunu Öncesi Durum ...................................................................... 230

2. Çevre Kanunu ve İlgili Diğer Düzenlemeler................................................. 234

A) Genel Olarak................................................................................................ 234

B) Çevre Koruma Fonları ve Çevre Temizlik Vergisi ...................................... 237

C) Çevre Kanunundaki Başlıca Tedbirler ve Yasaklar...................................... 244

Ç) Çevre ile İlgili Yönetmelikler....................................................................... 247