Finansal Kiralamada Kiralananın Ayıbı Nedeniyle Kiracının Başvurabileceği Haklar

İÇİNDEKİLER

TEŞEKKÜR .................................................................................................................V

İÇİNDEKİLER ..........................................................................................................VII

KISALTMALAR ........................................................................................................XI

GİRİŞ ............................................................................................................................1

§1. FİNANSAL KİRALAMA KAVRAMI VE FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİ HAKKINDA TEMEL BİLGİLER ............................................3

I. Finansal Kiralama ......................................................................................................3

A. Kavram ................................................................................................................3

B. 6361 sayılı Kanun Kapsamında Finansal Kiralama .............................................9

II. Finansal Kiralama Sözleşmesi ................................................................................13

A. Tanımı ................................................................................................................13

B. Sözleşmenin Karakteristik Unsurları .................................................................15

1. Genel Olarak ..................................................................................................15

2. Tarafları ..........................................................................................................15

a. Finansal Kiraya Veren ...............................................................................15

b. Kiracı.........................................................................................................17

3. Sözleşmenin Konusu ......................................................................................20

a. Genel Olarak .............................................................................................20

b. Bütünleyici Parça Meselesi .......................................................................22

4. Sözleşmenin Süresi ........................................................................................26

5. Kiraya Verenin Sözleşme Konusu Üzerindeki Mülkiyet Hakkı .....................28

6. İktisadî Mülkiyeti Sağlamak Üzere Kiracıya Sözleşme Konusunun Dolaysız Zilyetliğinin Devredilmesi ve Dolaysız Zilyetliğe Müdahale Etmeme Borcu ...............................................................................................29

7. Hukukî Niteliği ve Tâbi Olduğu Hükümler ...................................................34

a. Hukukî Nitelik ...........................................................................................34

b. Uygulanacak Hükümler ............................................................................36

§2. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİ KAPSAMINDA KİRALANANIN AYIPLI OLMASI HALİNDE KİRACININ KİRAYA VERENE KARŞI HAKLARI .............................................................................41

I. Finansal Kiralama Sözleşmesinde Ayıp ...................................................................41

A. Genel Olarak Ayıp Kavramı ...............................................................................41

B. Finansal Kiralama Sözleşmesinde Ayıp .............................................................43

II. Kiralananın Kiracının Seçimi ve Talebi Üzerine Üçüncü Kişiden Sağlandığı Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Ayıptan Sorumluluk ....................................45

A. Genel Olarak ......................................................................................................45

B. Sözleşme Taraflarınca Sorumluluğun Kararlaştırılması .....................................49

III. Satış ve Geri Kiralama Tarzında Yapılan Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Ayıptan Sorumluluk ..............................................................................................51

IV. Kiralananın Üçüncü Kişiden Kiracının Seçimi ve Talebi Üzerine Sağlanmadığı Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Ayıptan Sorumluluk .............52

A. Genel Olarak ......................................................................................................52

B. Ayıptan Sorumluluğun Koşulları ........................................................................53

1. Genel Olarak ..................................................................................................53

2. Ayıptan Sorumluluğun Maddî Koşulları ........................................................54

a. Ayıp Mevcut Olmalıdır ..............................................................................54

b. Ayıp Hasarın Geçtiği Anda Mevcut Olmalıdır ..........................................57

c. Ayıp Kiracı Tarafından Bilinmemelidir .....................................................57

d. Ayıp Kabul Edilmemiş Olmalıdır ..............................................................59

e. Ayıptan Sorumluluk Bertaraf Edilmemiş Olmalıdır ..................................60

3. Ayıptan Sorumluluğun Şeklî Koşulları ..........................................................62

a. Genel Olarak .............................................................................................62

b. Gözden Geçirme Külfeti Yerine Getirilmelidir .........................................64

c. Bildirim (İhbar) Külfeti Yerine Getirilmelidir ...........................................65

C. Ayıptan Sorumluluğun Sonuçları .......................................................................70

1. Genel Olarak ..................................................................................................70

2. Genel Hükümlere Göre Olumlu Zararın Giderilmesi Talebi ..........................70

3. Sözleşmenin 6361 sayılı Kanun m. 31/II Uyarınca ve Haklı Nedenle Feshi Hakları .................................................................................................72

4. Ayıptan Doğan Seçimlik Haklar.....................................................................75

a. Genel Olarak .............................................................................................75

b. Sözleşmenin Feshi .....................................................................................78

c. Kiralama Bedelinin İndirilmesi .................................................................81

d. Ayıplı Eşyanın Değiştirilmesi ....................................................................82

e. Ayıplı Eşyanın Onarılması .........................................................................85

D. Ayıptan Sorumluluğun Zamansal Sınırları .........................................................85

§3. FİNANSAL KİRALAMA İLİŞKİSİNDE KİRALANANIN AYIBI NEDENİYLE KİRACININ KİRALANANIN TEMİN EDİLDİĞİ KİŞİYE KARŞI İLERİ SÜREBİLECEĞİ HAKLAR ....................................................89

I. Sözleşmelerin Nisbîliği İlkesi Kapsamında Kiracının Hukukî Durumu ..................89

A. Genel Olarak ......................................................................................................89

B. Üçüncü Kişinin Zararını Giderim Bağlamında Finansal Kiralama Sözleşmesi .........................................................................................................91

II. Kiracının Üçüncü Kişiyi Koruyucu Etkili Sözleşme Kuramına Dayalı Talepleri .................................................................................................................94

A. Üçüncü Kişiyi Koruyucu Etkili Sözleşme .........................................................94

B. Finansal Kiralama İlişkisinde Uygulanma Olanağı............................................97

III. Kiracının Güven Sorumluluğuna Dayanma Olanağı .............................................99

A. Genel Olarak Güven Sorumluluğu.....................................................................99

B. Kiracının Finansal Kiralama İlişkisinde Satıcının Uyandırdığı Güvenden Bahisle Tazminat Talebinde Bulunması .........................................................102

IV. Kiracının Satıcı ve Kiraya Veren Arasındaki Sözleşmeden Doğan Ayıptan Sorumluluğa İlişkin Hakları Kullanması ............................................................106

A. Genel Olarak ....................................................................................................106

B. Hakların Kiracıya Temsil Yetkisi Verilmesi Yoluyla Kullandırılması Sorunsalı .........................................................................................................109

1. Genel Olarak ................................................................................................109

2. Temsil Yetkisi Verilmesinin Ayıptan ve Kötü İfadan Doğan Hakların Akıbeti Bakımından Yorumlanması ............................................................111

3. Temsil Çözümü Çerçevesinde Ayıptan Sorumluluğun Şeklî Külfetlerinin Yerine Getirilmesi ..................................................................113

4. Temsil Çözümü Çerçevesinde Ayıptan Sorumluluğa İlişkin Hakların İleri Sürülmesi .............................................................................................114

a. Tazminat Talepleri ...................................................................................114

b. Kiracının Satış Sözleşmesinden Dönmesi ...............................................115

c. Kiracının Bedel İndirimi Hakkını Kullanması ........................................118

d. Kiracının Onarım Talebini İleri Sürmesi .................................................118

e. Kiracının Değiştirme Talebini İleri Sürmesi ............................................119

C. Hakların Kiracıya Devredilmesi ......................................................................119

1. Genel Olarak ................................................................................................119

2. Olumlu Zararın Giderilmesi Alacağının Kiracıya Devri ..............................120

3. Ayıptan Sorumluluktan Doğan Hakların Devri ............................................123

a. Genel Olarak ...........................................................................................123

b. Ayıptan Sorumluluğa İlişkin Şeklî Külfetlerin Yerine Getirilmesi ..........124

c. Sözleşmeden Dönme Hakkının Devri .....................................................124

d. Satış Bedelinin İndirilmesi Hakkının Devri ............................................126

e. Satılanın Ayıpsız Benzeriyle Değiştirilmesi Hakkının Devri ..................127

f. Satılanın Onarılması Hakkının Devri .......................................................128

D. Türk Yargı Uygulaması ve Uygulamanın Değerlendirilmesi ...........................129

1. Genel Bakış ..................................................................................................129

2. Değerlendirme .............................................................................................131

a. Genel Olarak ...........................................................................................131

b. Hak Kullanımının Sonuçları Açısından ...................................................133

SONUÇ .....................................................................................................................135

KAYNAKÇA ............................................................................................................141