İdari Vesayet Denetimi Çerçevesinde Merkezden ve Yerinden Yönetim: Teori ve Uygulama

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ......................................................................................................................... V

İÇİNDEKİLER ........................................................................................................... VII

ÖZET ........................................................................................................................... XI

ABSTRACT ................................................................................................................ XI

AÇIKLAMA ............................................................................................................. XIII

GİRİŞ .............................................................................................................................1

BİRİNCİ BÖLÜM

MERKEZDEN YÖNETİM (MERKEZİYET) İLKESİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ

I. Genel Olarak Merkezden Yönetim İlkesi ....................................................................5

A. Merkezden Yönetim İlkesinin Temel Özellikleri ............................................... 12

1. Merkezden yönetimin yararları ...................................................................... 14

2. Merkezden Yönetimin Zararları...................................................................... 14

B. Yetki genişliği ilkesi ........................................................................................... 15

1. Genel Olarak ................................................................................................... 15

2. Yetki Genişliği İlkesinin Temel Unsurları ...................................................... 16

II. YERİNDEN YÖNETİM İLKESİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ ............................. 20

A. Yerinden Yönetim İlkesi tanımı ve Temel Özellikleri ........................................ 20

1. Yerinden yönetim İlkesinin yararları .............................................................. 22

2. Yerinden yönetim İlkesinin zararları .............................................................. 23

İKİNCİ BÖLÜM

İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ (HİYERARŞİ VE İDARİ VESAYET)

I. Genel Olarak ............................................................................................................. 29

A. Hiyerarşi ............................................................................................................. 30

1. Hiyerarşi İlkesinin Zararları ............................................................................ 30

2. Hiyerarşi İlkesinin Yararları ........................................................................... 31

B. İdari Vesayet Denetimi ....................................................................................... 32

1. İdari Vesayet Denetiminin Tanımı ve Tarihçesi ............................................. 32

2. İdari Vesayet Denetiminin Kapsamı .............................................................. 34

C. İdari Vesayet Yetkisi ve Kullanılması ................................................................ 40

1. Genel Olarak ................................................................................................... 40

2. İdari Vesayet Yetkisinin Kullanılması ............................................................ 42

D. Yerinden Yönetim Kuruluşlarının İşlemleri Üzerindeki İdarî Vesayet Yetkileri .............................................................................................................. 42

E. Yerinden Yönetim Kuruluşlarının Organları Üzerindeki İdarî Vesayet Yetkileri .............................................................................................................. 44

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İDARİ VESAYETİN UYGULAMADAKİ GÖRÜNÜMÜ

I. Merkez-Çevre İlişkileri ve Yerel Yönetim Uygulamaları ......................................... 47

A. Merkezi İdarenin Yerel Kararlara Müdahale Biçimleri (Onay, İptal, Düzeltme, Yerine Getirme) .................................................................................................. 48

B. Uygulamada Görülen Sorunlar: Keyfî Müdahale, Siyasi Etki, Kayyum Uygulamaları ...................................................................................................... 49

C. Denetim ve Saydamlık Sorunları ........................................................................ 50

II. CB Hükümet Sisteminde Yerel Yönetimlerin Denetimi .......................................... 51

A. CB Hükümet Sistemi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi(CBK) ...................... 51

B. CB Hükümet Sisteminde Yerel Yönetimlerin Denetimi ..................................... 54

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMALI YAKLAŞIM

I. Vesayet Sisteminin Klasik Modeli: Fransa ............................................................... 59

II. Federal Yapıda Gözetim ve Denetim: Almanya ...................................................... 60

III. Yerel Özerklik ve Müdahale Dengesi: Birleşik Krallık .......................................... 61

IV. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve İdari Vesayet ................................... 63

V. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Türkiye .............................................. 66

A. Genel Olarak ....................................................................................................... 66

B. AVRUPA YEREL YÖNETİMLER ÖZERKLİK ŞARTI’NIN TÜRK HUKUKU BAĞLAMINDA İDARİ VESAYETLE İLİŞKİSİ ........................... 70

BEŞİNCİ BÖLÜM

DEĞERLENDİRME VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

I. Yerel Özerklik ile Merkezî Denetim Arasındaki Dengenin Tesisi ........................... 77

II. Vesayet Denetiminde Yargı Yolunun Güçlendirilmesi ........................................... 78

III. Yerel Yönetimlerde Hesap Verebilirlik ve Performans Denetimi .......................... 79

IV. Merkezi Müdahalenin Hukuki ve Kurumsal Standartlara Bağlanması ................. 80

V. Demokratik Katılımın Teşviki ve Yerel Güçlenme ................................................ 82

KAYNAKÇA ............................................................................................................... 85

KONUYA İLİŞKİN ÖRNEK DANIŞTAY VE AYM KARARLARI ......................... 89