Sigorta Sözleşmelerinde Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ................................................................................................... V
KISALTMALAR .............................................................................. XVII
GİRİŞ ....................................................................................................... 1
A. Araştırmanın Konusu ve Problemi ..................................................... 1
B. Araştırmanın Amacı ve Önemi ........................................................... 2
C. Araştırmanın Yöntemi ........................................................................ 2
D. Sınırlılıklar .......................................................................................... 4
E. Tanımlar .............................................................................................. 4
BÖLÜM I
SİGORTA SÖZLEŞMESİ VE GENEL ÖZELLİKLERİ
1.1.Sigorta Sözleşmesinin Tanımı Ve Özellikleri ................................... 7
1.1.1 Tanımı .................................................................................... 8
1.1.2 Özellikleri ............................................................................. 10
1.2. Sigorta Sözleşmesinin Tarafları ..................................................... 13
1.2.1 Sigortacı ................................................................................ 13
1.2.2 Sigorta Ettiren ....................................................................... 14
1.3. Sigorta Sözleşmesinin Unsurları .................................................... 15
1.3.1 Sigorta Menfaati ................................................................... 15
1.3.2 Riziko ................................................................................... 16
1.3.3 Sigorta Bedeli ....................................................................... 17
1.3.4 Prim ...................................................................................... 17
1.4. Sigorta Sözleşmesinin Kurulması .................................................. 19
1.4.1 Genel Olarak ......................................................................... 19 VIII
1.4.2 Sigorta Sözleşmesinin Temsilci Vasıtasıyla Kurulması ....... 20
1.4.3 Sigorta Sözleşmesinin Aracılar Vasıtasıyla Kurulması ........ 22
1.4.3.1 Genel Olarak .................................................................. 22
1.4.3.2 Sigorta Acentesi ............................................................ 23
1.4.3.3 Sigorta ve Reasürans Brokeri ........................................ 31
1.5. Sigorta Sözleşmesinin Şekli ........................................................... 34
1.6. Sigorta Poliçesi ............................................................................... 34
1.7. Sigorta Sözleşmesinin Süresi ......................................................... 37
1.8. Sigorta Sözleşmesinin Sona Ermesi ............................................... 38
1.8.1 Sigorta Sözleşmesinin Süresinin Bitmesi ............................. 39
1.8.2 Rizikonun Gerçekleşmesi ..................................................... 39
1.8.3 Sigorta Konusunun Ortadan Kalkması ................................. 39
1.8.4 Tarafların İradesi ile Sigorta Sözleşmesinin Sona Ermesi ... 39
1.8.5 Tarafların Acze Düşmesi ...................................................... 40
1.8.6 Sigortacının İflası ................................................................. 40
BÖLÜM II
GENEL OLARAK ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI
2.1. Anlaşmazlık ve Uyuşmazlık Kavramları....................................... 41
2.1.1 Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları Kavramı .................. 43
2.1.2 Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Tanımı ........................ 44
2.2. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının Tarihsel Süreci ............. 46
2.3. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının Olumlu Olumsuz Yönleri ............................................................................................ 50
2.3.1 Olumlu Yönleri ..................................................................... 50
2.3.2 Olumsuz Yönleri .................................................................. 51
2.4. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları Çeşitleri ............................. 52
2.4.1 Genel olarak ......................................................................... 52
2.4.2 Müzakere .............................................................................. 53
2.4.3 Arabuluculuk ........................................................................ 54 IX
2.4.4 Tahkim .................................................................................. 55
2.4.5 Uzlaştırma ............................................................................ 56
2.4.6 Tarafsız Ön Değerlendirme .................................................. 57
2.4.7 Vakıaların Saptanması .......................................................... 58
2.4.8 Arabuluculuk-Tahkim .......................................................... 59
2.4.9 Kısa Jüri Uygulaması ........................................................... 60
2.4.10 Kısa Duruşma ..................................................................... 60
2.5. Hukukumuzda Yer Alan Alternatif Uyuşmazlık Çözüme İlişkin Düzenlemeler ................................................................................. 61
2.5.1 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 137. ve Devamı Maddeleri Uyarınca Hakimin Tarafları Sulhe Teşviki ................................................................................. 62
2.5.2 Avukatlık Kanunu’nun 35/A Maddesine Göre Avukatın Uzlaşma Sağlama Yetkisi .................................................... 64
2.5.3 4787 Sayılı Kanun ile Aile Hukuku’ndan Doğan Uyuşmazlıkların Sulh Yolu İle Çözümü .............................. 68
2.5.4 İş Hukukundan Doğan Uyuşmazlıkların Çözümünde Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ................................. 70
2.5.4.1 Bireysel İş Hukukunda Arabuluculuk ........................... 70
2.5.4.2 Bireysel İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk ............. 71
2.5.4.3 Bireysel İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk Kapsamına Giren Uyuşmazlıklar .................................. 73
2.5.4.4 Toplu İş Hukukunda Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ........................................................................... 74
2.5.4.5 Toplu İş Hukukunda Arabuluculuk ............................... 76
2.5.4.6 Toplu İş Hukukunda Yüksek Hakem Kurulu ................ 78
2.5.4.7 Toplu İş Hukukunda Özel Hakeme Başvurma .............. 79
2.5.5 5894 Sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Uyarınca Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Tahkim ....................................... 80
2.5.6 Ticaret Hukukunda Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olan Arabuluculuk ............................................................... 83 X
BÖLÜM III
SİGORTA SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLI UYUŞMAZLIKLARIN ALTERNATİF YOLLARLA ÇÖZÜMÜ
3.1. Sigorta Hukukunda Arabuluculuk .................................................. 85
3.1.1 Arabuluculuk Kavramı Ve Tanımı ....................................... 86
3.1.2 Arabuluculuğun Temel İlkeleri ............................................ 88
3.1.3 Dava Şartı Arabuluculuk ...................................................... 91
3.1.3.1 Dava Şartı Arabuluculuğun Hak Arama Özgürlüğüne Engel Oluşturup Oluşmadığı......................................... 94
3.1.3.2 Arabuluculuğun Dava Şartı Olmasının Hukuki Sonucu........................................................................... 96
3.1.4 Sigorta Hukukunda Dava Şartı Arabuluculuk Kapsamına Giren Uyuşmazlıklar ............................................................ 98
3.1.4.1 Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasından Kaynaklı Uyuşmazlıklar ...................... 100
3.1.4.2 TTK m. 1472 Uyarınca Sigortacının Halefiyeti Nedeniyle Zarar Sorumluları Aleyhine Açılan Rücu Davaları ....................................................................... 102
3.1.4.3 5684 Sayılı Sigortacılık Kanununun 14. Maddesi Uyarınca Güvence Hesabının Taraf Olduğu Davalar ........................................................................ 105
3.1.4.4 Diğer Sigortalar Hakkında Açılan Davalar ................ 107
3.1.5 Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinin Başlaması ................ 108
3.1.5.1 Başvuru Mercii, Yetkili Arabuluculuk Bürosu ve Yetki İtirazı ................................................................. 108
3.1.5.2 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunun 97 maddesi uyarınca Arabuluculuk Süreci Başlatılmadan Önce Sigorta Şirketine Başvuru Zorunluluğunun Bulunup Bulunmadığı ................................................................ 110
3.1.5.3 Arabulucunun Görevlendirilmesi ................................ 111
3.1.6 Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinin İşleyişi ...................... 114 XI
3.1.6.1 Dava Şartı Arabuluculukta İlk Toplantı ve İlk Toplantıya Katılmamanın Sonucu .............................. 114
3.1.6.2 Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinde Tarafların Temsili ........................................................................ 116
3.1.6.3 Dava Şartı Arabuluculuk Faaliyetinin Süresi ............. 116
3.1.7 Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesi .............. 117
3.1.7.1 Genel Olarak ................................................................ 117
3.1.7.2 Arabuluculuk Son Tutanağı ........................................ 119
3.1.8 Arabuluculuk Sürecinde Anlaşma ..................................... 120
3.1.8.1 Anlaşma Belgesi .......................................................... 120
3.1.8.2 Anlaşma Belgesinin Hukuki Niteliği........................... 122
3.1.8.3 İcra Edilebilirlik Şerhi ................................................ 123
3.1.9 Arabuluculuk Faaliyeti Sonunda Anlaşmaya Varılan Hususlar Hakkında Dava Açılamamasının Değerlendirilmesi .............................................................. 127
3.1.10 Dava Şartı Arabuluculukta Ücret ..................................... 131
3.2. Tüketici Hakem Heyeti ................................................................ 132
3.2.1 Tüketici İşlemi Niteliğindeki Sigorta Sözleşmeleri ........... 132
3.2.2 Tüketici Hakem Heyetlerinin Kuruluşu ve Amacı ............. 135
3.2.3 Tüketici Hakem Heyetlerinin Hukuki Niteliği ................... 138
3.2.4 Tüketici Hakem Heyetlerinin Oluşumu ............................. 141
3.2.5 Tüketici Hakem Heyetinin Görev Alanı ............................ 144
3.2.5.1 Parasal Sınır ................................................................. 145
3.2.5.2 Maddi ve Manevi Tazminat Talebinde Parasal Miktar .......................................................................... 148
3.2.5.3 Konu Sınırı ................................................................. 149
3.2.5.4 Tüketici Hakem Heyeti Görevi Kapsamında Kalan Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Dava Şartı Yönünden Değerlendirme............................................................. 154
3.2.6 Tüketici Hakem Heyetinin Yetki Alanı .............................. 154
3.2.7 Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Yolları ........................ 155
3.2.8 Tüketici Hakem Heyetine Başvurunun Sonuçları .............. 157
3.2.8.1 Derdestlik Yönünden ................................................... 157 XII
3.2.8.2 Zamanaşımı Yönünden ................................................ 157
3.2.8.3 Başvuru Sınırı Yönünden ............................................ 158
3.2.9 Tüketici Hakem Heyetinde Yargılama Safahati Tahkikat ............................................................................. 158
3.2.9.1 Tüketici Hakem Heyetlerinde İnceleme ...................... 158
3.2.9.2 Tüketici Hakem Heyetlerinde Toplantı ....................... 160
3.2.9.3 Tüketici Hakem Heyetlerinde Bilirkişi Görevlendirilmesi ....................................................... 162
3.2.9.4 Tüketici Hakem Heyetinde İspat ve Deliller .............. 164
3.2.10 Tüketici Hakem Heyetinde Belirsiz Alacak Davası ve Kısmi Dava Açılıp Açılamayacağı .................................... 165
3.2.10.1 Belirsiz Alacak Davası Bakımından ......................... 165
3.2.10.2 Kısmi Dava Bakımından .......................................... 166
3.2.10.3 Tüketici Mahkemelerinde Kısmi veya Belirsiz Alacak Davası Açıldığında Tüketici Hakem Heyeti Parasal Sınırında Kalması Durumu ......................................... 167
3.2.11 Tüketici Hakem Heyetinde Karar Süreci ......................... 168
3.2.11.1 Tüketici Hakem Heyetinin Karar Verme Süresi ....... 168
3.2.11.2 Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının İçeriği ve Gerekçeli Olması Gerektiği ........................................ 169
3.2.11.3 Tüketici Hakem Heyeti Tarafından Verilen Kararlar ....................................................................... 169
3.2.11.4 Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının Hukuki Niteliği ........................................................................ 171
3.2.12 Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına Karşı İtiraz Yolu .... 173
3.2.13 Tüketici Hakem Heyetinde Yargılama Giderleri ............. 174
3.2.13.1 Bilirkişi ve Tebligat Ücreti Yönünden ...................... 174
3.2.13.2 Vekâlet Ücreti Yönünden .......................................... 175
3.3. Hakem-Bilirkişi ............................................................................ 176
3.3.1 Genel Olarak ....................................................................... 176
3.3.2 Hakem-Bilirkişi Sözleşmesi ............................................... 177
3.3.3 Hakem-Bilirkişi Sözleşmesinin Etkisi ................................ 178
3.3.4 Hakem-Bilirkişinin Benzer Kurumlardan Temel Farkı ...... 179 XIII
3.3.5 Sigorta Hukukunda Hakem-Bilirkişi Kurumu ................... 180
3.4. Sigortacılıkta Tahkim-Sigorta Tahkim Komisyonu .................... 182
3.4.1 Sigortacılıkta Tahkimin Ortaya Çıkışı ve Yasal Dayanağı ............................................................................ 182
3.4.2 Tahkim Tanımı ve Çeşitleri ................................................ 188
3.4.2.1 İhtiyari Tahkim ............................................................ 190
3.4.2.2 Zorunlu Tahkim ........................................................... 190
3.4.2.3 Ulusal / Milli Tahkim .................................................. 191
3.4.2.4 Milletlerarası Tahkim .................................................. 191
3.4.2.5 Ad Hoc Tahkim ........................................................... 192
3.4.2.6 Kurumsal Tahkim ........................................................ 192
3.4.3 Sigortacılıkta Tahkimin Tahkim Çeşitleri İçindeki Yeri .... 193
3.4.4 Sigortacılık Tahkimde Tahkim Sözleşmesi ........................ 195
3.4.5 Sigorta Tahkim Komisyonu Kurumsal Yapısı ................... 198
3.4.5.1 Genel Olarak ................................................................ 198
3.4.5.2 Sigorta Tahkim Komisyonu Başkanlığı ve Görevleri ..................................................................... 199
3.4.5.3 Komisyon Müdürü ve Komisyon Müdür Yardımcısı ................................................................... 202
3.4.5.4 Raportörler ................................................................... 204
3.4.6 Sigortacılıkta Tahkimde Hakemler..................................... 205
3.4.6.1 Sigorta Hakemi Olma Şartları ..................................... 205
3.4.6.2 Sigorta Hakem Listesi ve Listeden Silinme ................ 209
3.4.6.3 Sigorta Hakemlerinin Tarafsızlığı ............................... 211
3.4.7 Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Şartları................. 213
3.4.7.1 Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklı Uyuşmazlığın Bulunması ................................................................... 213
3.4.7.2 Sigortacılık Yapan Kuruluşun Tahkim Komisyonuna Üye Olması ................................................................. 214
3.4.7.3 Sigortacılık Yapan Kuruluşa Başvuru Yapılması....... 218
3.4.7.4 Aynı Uyuşmazlık İçin, Mahkemeye, Tahkime ve Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Yapılmamış Olması ......................................................................... 222 XIV
3.4.8 Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Usulü ................... 223
3.4.9 Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Ücretleri .................. 224
3.4.10 Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuran ve Aleyhine Başvuru Yapılan Taraf ....................................................... 226
3.4.10.1 Başvuran/Başvurucu/Davacı ..................................... 226
3.4.10.2 Aleyhine Başvuru Yapılan/Davalı ............................. 228
3.4.11 Başvurunun Raportör Tarafından İncelenmesi ................ 230
3.4.11.1 Raportör Tarafından Yapılan Ön İnceleme ............... 230
3.4.11.2 Raportör Tarafından Yapılan Bilgi-Belge İncelemesi ................................................................... 233
3.4.11.3 Raportör Tarafından Yapılan İncelemenin Sonuca Bağlanması .................................................................. 234
3.4.12 Sigorta Tahkim Komisyonunda Raportörün Rolü ............ 235
3.4.13 Başvurunun Sigorta Hakemi/ Hakem Heyeti Tarafından İncelenmesi ........................................................................ 237
3.4.13.1 Tek Hakem Seçimi .................................................... 237
3.4.13.2 Hakem Heyeti Seçimi ................................................ 239
3.4.14 Hakemin Reddi Sebepleri ................................................. 240
3.4.15 Hakemin Uyuşmazlığa Bakamayacağı Haller .................. 244
3.4.16 Sigorta Tahkimde HMK Hükümlerinin Uygulanması ..... 245
3.4.17 Sigorta Tahkimde Yargılama Usulü ................................. 246
3.4.17.1 Davanın Açılması ...................................................... 247
3.4.17.2 Sigorta Bilgi Ve Gözetim Merkezi (SBM) Online Sisteminde Dilekçeler Teatisi ve Tebligat Usulü ........ 248
3.4.17.3 Hakem İncelemesi ..................................................... 250
3.4.17.4 Sigortacılıkta Tahkimde Davanın İhbarı ve Davaya Müdahale..................................................................... 252
3.4.17.5 Sigorta Tahkim Hakemlerince Bilgi Belge Temin Edilmesi ...................................................................... 253
3.4.17.6 Sigortacılıkta Tahkim Yargılamasında Bilirkişi İncelemesi ................................................................... 254
3.4.17.7 Sigortacılıkta Tahkim Yargılamasında Keşif ............ 259 XV
3.4.17.8 Sigortacılıkta Tahkim Yargılamasında Tanık Dinlenmesi .................................................................. 260
3.4.17.9 Sigortacılıkta Tahkim Yargılamasında İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz .............................................. 261
3.4.17.10 Yargılama Süresi .................................................... 262
3.4.17.11 Hakem Kararı ......................................................... 268
3.4.17.12 Yargılama Giderleri ................................................ 272
3.4.17.13 Vekâlet Ücreti ......................................................... 274
3.4.18 Kanun Yolları .................................................................. 280
3.4.18.1 İtiraz ........................................................................... 280
3.4.18.2 Sigorta Tahkim Kararlarına Karşı İptal Davasının Açılıp Açılamayacağının Değerlendirilmesi ............... 289
3.4.18.3 Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulunun (YİBHGK) 2019/4. E. 2020/1 K. Sayılı ve 19.06.2020 tarihli kararı ile Temyiz- İstinaf Karmaşasının Çözülmesi ................................................................... 291
3.4.18.4 Temyiz ....................................................................... 294
3.4.19 Hakem Kararlarının Tavzihi/Tamamlayıcı Ek Karar Verilmesi ............................................................................ 298
SONUÇ VE ÖNERİLER .................................................................... 301
KAYNAKLAR .................................................................................... 307
- Açıklama
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ................................................................................................... V
KISALTMALAR .............................................................................. XVII
GİRİŞ ....................................................................................................... 1
A. Araştırmanın Konusu ve Problemi ..................................................... 1
B. Araştırmanın Amacı ve Önemi ........................................................... 2
C. Araştırmanın Yöntemi ........................................................................ 2
D. Sınırlılıklar .......................................................................................... 4
E. Tanımlar .............................................................................................. 4
BÖLÜM I
SİGORTA SÖZLEŞMESİ VE GENEL ÖZELLİKLERİ
1.1.Sigorta Sözleşmesinin Tanımı Ve Özellikleri ................................... 7
1.1.1 Tanımı .................................................................................... 8
1.1.2 Özellikleri ............................................................................. 10
1.2. Sigorta Sözleşmesinin Tarafları ..................................................... 13
1.2.1 Sigortacı ................................................................................ 13
1.2.2 Sigorta Ettiren ....................................................................... 14
1.3. Sigorta Sözleşmesinin Unsurları .................................................... 15
1.3.1 Sigorta Menfaati ................................................................... 15
1.3.2 Riziko ................................................................................... 16
1.3.3 Sigorta Bedeli ....................................................................... 17
1.3.4 Prim ...................................................................................... 17
1.4. Sigorta Sözleşmesinin Kurulması .................................................. 19
1.4.1 Genel Olarak ......................................................................... 19 VIII
1.4.2 Sigorta Sözleşmesinin Temsilci Vasıtasıyla Kurulması ....... 20
1.4.3 Sigorta Sözleşmesinin Aracılar Vasıtasıyla Kurulması ........ 22
1.4.3.1 Genel Olarak .................................................................. 22
1.4.3.2 Sigorta Acentesi ............................................................ 23
1.4.3.3 Sigorta ve Reasürans Brokeri ........................................ 31
1.5. Sigorta Sözleşmesinin Şekli ........................................................... 34
1.6. Sigorta Poliçesi ............................................................................... 34
1.7. Sigorta Sözleşmesinin Süresi ......................................................... 37
1.8. Sigorta Sözleşmesinin Sona Ermesi ............................................... 38
1.8.1 Sigorta Sözleşmesinin Süresinin Bitmesi ............................. 39
1.8.2 Rizikonun Gerçekleşmesi ..................................................... 39
1.8.3 Sigorta Konusunun Ortadan Kalkması ................................. 39
1.8.4 Tarafların İradesi ile Sigorta Sözleşmesinin Sona Ermesi ... 39
1.8.5 Tarafların Acze Düşmesi ...................................................... 40
1.8.6 Sigortacının İflası ................................................................. 40
BÖLÜM II
GENEL OLARAK ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI
2.1. Anlaşmazlık ve Uyuşmazlık Kavramları....................................... 41
2.1.1 Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları Kavramı .................. 43
2.1.2 Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Tanımı ........................ 44
2.2. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının Tarihsel Süreci ............. 46
2.3. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının Olumlu Olumsuz Yönleri ............................................................................................ 50
2.3.1 Olumlu Yönleri ..................................................................... 50
2.3.2 Olumsuz Yönleri .................................................................. 51
2.4. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları Çeşitleri ............................. 52
2.4.1 Genel olarak ......................................................................... 52
2.4.2 Müzakere .............................................................................. 53
2.4.3 Arabuluculuk ........................................................................ 54 IX
2.4.4 Tahkim .................................................................................. 55
2.4.5 Uzlaştırma ............................................................................ 56
2.4.6 Tarafsız Ön Değerlendirme .................................................. 57
2.4.7 Vakıaların Saptanması .......................................................... 58
2.4.8 Arabuluculuk-Tahkim .......................................................... 59
2.4.9 Kısa Jüri Uygulaması ........................................................... 60
2.4.10 Kısa Duruşma ..................................................................... 60
2.5. Hukukumuzda Yer Alan Alternatif Uyuşmazlık Çözüme İlişkin Düzenlemeler ................................................................................. 61
2.5.1 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 137. ve Devamı Maddeleri Uyarınca Hakimin Tarafları Sulhe Teşviki ................................................................................. 62
2.5.2 Avukatlık Kanunu’nun 35/A Maddesine Göre Avukatın Uzlaşma Sağlama Yetkisi .................................................... 64
2.5.3 4787 Sayılı Kanun ile Aile Hukuku’ndan Doğan Uyuşmazlıkların Sulh Yolu İle Çözümü .............................. 68
2.5.4 İş Hukukundan Doğan Uyuşmazlıkların Çözümünde Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ................................. 70
2.5.4.1 Bireysel İş Hukukunda Arabuluculuk ........................... 70
2.5.4.2 Bireysel İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk ............. 71
2.5.4.3 Bireysel İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk Kapsamına Giren Uyuşmazlıklar .................................. 73
2.5.4.4 Toplu İş Hukukunda Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ........................................................................... 74
2.5.4.5 Toplu İş Hukukunda Arabuluculuk ............................... 76
2.5.4.6 Toplu İş Hukukunda Yüksek Hakem Kurulu ................ 78
2.5.4.7 Toplu İş Hukukunda Özel Hakeme Başvurma .............. 79
2.5.5 5894 Sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Uyarınca Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Tahkim ....................................... 80
2.5.6 Ticaret Hukukunda Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olan Arabuluculuk ............................................................... 83 X
BÖLÜM III
SİGORTA SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLI UYUŞMAZLIKLARIN ALTERNATİF YOLLARLA ÇÖZÜMÜ
3.1. Sigorta Hukukunda Arabuluculuk .................................................. 85
3.1.1 Arabuluculuk Kavramı Ve Tanımı ....................................... 86
3.1.2 Arabuluculuğun Temel İlkeleri ............................................ 88
3.1.3 Dava Şartı Arabuluculuk ...................................................... 91
3.1.3.1 Dava Şartı Arabuluculuğun Hak Arama Özgürlüğüne Engel Oluşturup Oluşmadığı......................................... 94
3.1.3.2 Arabuluculuğun Dava Şartı Olmasının Hukuki Sonucu........................................................................... 96
3.1.4 Sigorta Hukukunda Dava Şartı Arabuluculuk Kapsamına Giren Uyuşmazlıklar ............................................................ 98
3.1.4.1 Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasından Kaynaklı Uyuşmazlıklar ...................... 100
3.1.4.2 TTK m. 1472 Uyarınca Sigortacının Halefiyeti Nedeniyle Zarar Sorumluları Aleyhine Açılan Rücu Davaları ....................................................................... 102
3.1.4.3 5684 Sayılı Sigortacılık Kanununun 14. Maddesi Uyarınca Güvence Hesabının Taraf Olduğu Davalar ........................................................................ 105
3.1.4.4 Diğer Sigortalar Hakkında Açılan Davalar ................ 107
3.1.5 Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinin Başlaması ................ 108
3.1.5.1 Başvuru Mercii, Yetkili Arabuluculuk Bürosu ve Yetki İtirazı ................................................................. 108
3.1.5.2 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunun 97 maddesi uyarınca Arabuluculuk Süreci Başlatılmadan Önce Sigorta Şirketine Başvuru Zorunluluğunun Bulunup Bulunmadığı ................................................................ 110
3.1.5.3 Arabulucunun Görevlendirilmesi ................................ 111
3.1.6 Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinin İşleyişi ...................... 114 XI
3.1.6.1 Dava Şartı Arabuluculukta İlk Toplantı ve İlk Toplantıya Katılmamanın Sonucu .............................. 114
3.1.6.2 Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinde Tarafların Temsili ........................................................................ 116
3.1.6.3 Dava Şartı Arabuluculuk Faaliyetinin Süresi ............. 116
3.1.7 Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesi .............. 117
3.1.7.1 Genel Olarak ................................................................ 117
3.1.7.2 Arabuluculuk Son Tutanağı ........................................ 119
3.1.8 Arabuluculuk Sürecinde Anlaşma ..................................... 120
3.1.8.1 Anlaşma Belgesi .......................................................... 120
3.1.8.2 Anlaşma Belgesinin Hukuki Niteliği........................... 122
3.1.8.3 İcra Edilebilirlik Şerhi ................................................ 123
3.1.9 Arabuluculuk Faaliyeti Sonunda Anlaşmaya Varılan Hususlar Hakkında Dava Açılamamasının Değerlendirilmesi .............................................................. 127
3.1.10 Dava Şartı Arabuluculukta Ücret ..................................... 131
3.2. Tüketici Hakem Heyeti ................................................................ 132
3.2.1 Tüketici İşlemi Niteliğindeki Sigorta Sözleşmeleri ........... 132
3.2.2 Tüketici Hakem Heyetlerinin Kuruluşu ve Amacı ............. 135
3.2.3 Tüketici Hakem Heyetlerinin Hukuki Niteliği ................... 138
3.2.4 Tüketici Hakem Heyetlerinin Oluşumu ............................. 141
3.2.5 Tüketici Hakem Heyetinin Görev Alanı ............................ 144
3.2.5.1 Parasal Sınır ................................................................. 145
3.2.5.2 Maddi ve Manevi Tazminat Talebinde Parasal Miktar .......................................................................... 148
3.2.5.3 Konu Sınırı ................................................................. 149
3.2.5.4 Tüketici Hakem Heyeti Görevi Kapsamında Kalan Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Dava Şartı Yönünden Değerlendirme............................................................. 154
3.2.6 Tüketici Hakem Heyetinin Yetki Alanı .............................. 154
3.2.7 Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Yolları ........................ 155
3.2.8 Tüketici Hakem Heyetine Başvurunun Sonuçları .............. 157
3.2.8.1 Derdestlik Yönünden ................................................... 157 XII
3.2.8.2 Zamanaşımı Yönünden ................................................ 157
3.2.8.3 Başvuru Sınırı Yönünden ............................................ 158
3.2.9 Tüketici Hakem Heyetinde Yargılama Safahati Tahkikat ............................................................................. 158
3.2.9.1 Tüketici Hakem Heyetlerinde İnceleme ...................... 158
3.2.9.2 Tüketici Hakem Heyetlerinde Toplantı ....................... 160
3.2.9.3 Tüketici Hakem Heyetlerinde Bilirkişi Görevlendirilmesi ....................................................... 162
3.2.9.4 Tüketici Hakem Heyetinde İspat ve Deliller .............. 164
3.2.10 Tüketici Hakem Heyetinde Belirsiz Alacak Davası ve Kısmi Dava Açılıp Açılamayacağı .................................... 165
3.2.10.1 Belirsiz Alacak Davası Bakımından ......................... 165
3.2.10.2 Kısmi Dava Bakımından .......................................... 166
3.2.10.3 Tüketici Mahkemelerinde Kısmi veya Belirsiz Alacak Davası Açıldığında Tüketici Hakem Heyeti Parasal Sınırında Kalması Durumu ......................................... 167
3.2.11 Tüketici Hakem Heyetinde Karar Süreci ......................... 168
3.2.11.1 Tüketici Hakem Heyetinin Karar Verme Süresi ....... 168
3.2.11.2 Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının İçeriği ve Gerekçeli Olması Gerektiği ........................................ 169
3.2.11.3 Tüketici Hakem Heyeti Tarafından Verilen Kararlar ....................................................................... 169
3.2.11.4 Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının Hukuki Niteliği ........................................................................ 171
3.2.12 Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına Karşı İtiraz Yolu .... 173
3.2.13 Tüketici Hakem Heyetinde Yargılama Giderleri ............. 174
3.2.13.1 Bilirkişi ve Tebligat Ücreti Yönünden ...................... 174
3.2.13.2 Vekâlet Ücreti Yönünden .......................................... 175
3.3. Hakem-Bilirkişi ............................................................................ 176
3.3.1 Genel Olarak ....................................................................... 176
3.3.2 Hakem-Bilirkişi Sözleşmesi ............................................... 177
3.3.3 Hakem-Bilirkişi Sözleşmesinin Etkisi ................................ 178
3.3.4 Hakem-Bilirkişinin Benzer Kurumlardan Temel Farkı ...... 179 XIII
3.3.5 Sigorta Hukukunda Hakem-Bilirkişi Kurumu ................... 180
3.4. Sigortacılıkta Tahkim-Sigorta Tahkim Komisyonu .................... 182
3.4.1 Sigortacılıkta Tahkimin Ortaya Çıkışı ve Yasal Dayanağı ............................................................................ 182
3.4.2 Tahkim Tanımı ve Çeşitleri ................................................ 188
3.4.2.1 İhtiyari Tahkim ............................................................ 190
3.4.2.2 Zorunlu Tahkim ........................................................... 190
3.4.2.3 Ulusal / Milli Tahkim .................................................. 191
3.4.2.4 Milletlerarası Tahkim .................................................. 191
3.4.2.5 Ad Hoc Tahkim ........................................................... 192
3.4.2.6 Kurumsal Tahkim ........................................................ 192
3.4.3 Sigortacılıkta Tahkimin Tahkim Çeşitleri İçindeki Yeri .... 193
3.4.4 Sigortacılık Tahkimde Tahkim Sözleşmesi ........................ 195
3.4.5 Sigorta Tahkim Komisyonu Kurumsal Yapısı ................... 198
3.4.5.1 Genel Olarak ................................................................ 198
3.4.5.2 Sigorta Tahkim Komisyonu Başkanlığı ve Görevleri ..................................................................... 199
3.4.5.3 Komisyon Müdürü ve Komisyon Müdür Yardımcısı ................................................................... 202
3.4.5.4 Raportörler ................................................................... 204
3.4.6 Sigortacılıkta Tahkimde Hakemler..................................... 205
3.4.6.1 Sigorta Hakemi Olma Şartları ..................................... 205
3.4.6.2 Sigorta Hakem Listesi ve Listeden Silinme ................ 209
3.4.6.3 Sigorta Hakemlerinin Tarafsızlığı ............................... 211
3.4.7 Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Şartları................. 213
3.4.7.1 Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklı Uyuşmazlığın Bulunması ................................................................... 213
3.4.7.2 Sigortacılık Yapan Kuruluşun Tahkim Komisyonuna Üye Olması ................................................................. 214
3.4.7.3 Sigortacılık Yapan Kuruluşa Başvuru Yapılması....... 218
3.4.7.4 Aynı Uyuşmazlık İçin, Mahkemeye, Tahkime ve Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Yapılmamış Olması ......................................................................... 222 XIV
3.4.8 Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Usulü ................... 223
3.4.9 Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Ücretleri .................. 224
3.4.10 Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuran ve Aleyhine Başvuru Yapılan Taraf ....................................................... 226
3.4.10.1 Başvuran/Başvurucu/Davacı ..................................... 226
3.4.10.2 Aleyhine Başvuru Yapılan/Davalı ............................. 228
3.4.11 Başvurunun Raportör Tarafından İncelenmesi ................ 230
3.4.11.1 Raportör Tarafından Yapılan Ön İnceleme ............... 230
3.4.11.2 Raportör Tarafından Yapılan Bilgi-Belge İncelemesi ................................................................... 233
3.4.11.3 Raportör Tarafından Yapılan İncelemenin Sonuca Bağlanması .................................................................. 234
3.4.12 Sigorta Tahkim Komisyonunda Raportörün Rolü ............ 235
3.4.13 Başvurunun Sigorta Hakemi/ Hakem Heyeti Tarafından İncelenmesi ........................................................................ 237
3.4.13.1 Tek Hakem Seçimi .................................................... 237
3.4.13.2 Hakem Heyeti Seçimi ................................................ 239
3.4.14 Hakemin Reddi Sebepleri ................................................. 240
3.4.15 Hakemin Uyuşmazlığa Bakamayacağı Haller .................. 244
3.4.16 Sigorta Tahkimde HMK Hükümlerinin Uygulanması ..... 245
3.4.17 Sigorta Tahkimde Yargılama Usulü ................................. 246
3.4.17.1 Davanın Açılması ...................................................... 247
3.4.17.2 Sigorta Bilgi Ve Gözetim Merkezi (SBM) Online Sisteminde Dilekçeler Teatisi ve Tebligat Usulü ........ 248
3.4.17.3 Hakem İncelemesi ..................................................... 250
3.4.17.4 Sigortacılıkta Tahkimde Davanın İhbarı ve Davaya Müdahale..................................................................... 252
3.4.17.5 Sigorta Tahkim Hakemlerince Bilgi Belge Temin Edilmesi ...................................................................... 253
3.4.17.6 Sigortacılıkta Tahkim Yargılamasında Bilirkişi İncelemesi ................................................................... 254
3.4.17.7 Sigortacılıkta Tahkim Yargılamasında Keşif ............ 259 XV
3.4.17.8 Sigortacılıkta Tahkim Yargılamasında Tanık Dinlenmesi .................................................................. 260
3.4.17.9 Sigortacılıkta Tahkim Yargılamasında İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz .............................................. 261
3.4.17.10 Yargılama Süresi .................................................... 262
3.4.17.11 Hakem Kararı ......................................................... 268
3.4.17.12 Yargılama Giderleri ................................................ 272
3.4.17.13 Vekâlet Ücreti ......................................................... 274
3.4.18 Kanun Yolları .................................................................. 280
3.4.18.1 İtiraz ........................................................................... 280
3.4.18.2 Sigorta Tahkim Kararlarına Karşı İptal Davasının Açılıp Açılamayacağının Değerlendirilmesi ............... 289
3.4.18.3 Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulunun (YİBHGK) 2019/4. E. 2020/1 K. Sayılı ve 19.06.2020 tarihli kararı ile Temyiz- İstinaf Karmaşasının Çözülmesi ................................................................... 291
3.4.18.4 Temyiz ....................................................................... 294
3.4.19 Hakem Kararlarının Tavzihi/Tamamlayıcı Ek Karar Verilmesi ............................................................................ 298
SONUÇ VE ÖNERİLER .................................................................... 301
KAYNAKLAR .................................................................................... 307
Stok Kodu:9786255957139Boyut:16x23Sayfa Sayısı:127Basım Yeri:İstanbulBaskı:1Basım Tarihi:Ocak 2025Kapak Türü:Karton KapakKağıt Türü:1. HamurDili:Türkçe
- Taksit Seçenekleri
- Diğer KartlarTaksit SayısıTaksit tutarıGenel ToplamTek Çekim304,00304,00
- Yorumlar
- Yorum yazBu kitabı henüz kimse eleştirmemiş.