Ticari İfadelerin İfade Özgürlüğü Kapsamında Korunması: ABD Yüksek Mahkemesi Örneği

İfade özgürlüğü, en temel insan haklarından biri olarak her geçen gün yeni tartışmalara kapı aralamaktadır. Ticari ifadelerin ifade özgürlüğü kapsamındaki yerinin ne olduğu bu tartışmalardan yalnızca bir tanesidir. Söz konusu tartışmaya odaklanan bu çalışmada ticari ifadenin nasıl tanımlanacağı, ifade özgürlüğü kapsamında korunup korunmayacağı ve eğer korunacaksa bu korumanın hangi düzeyde olacağı sorularına yanıt aranmaktadır. Bu çerçevede öncü rolü ve zengin birikimi sebebiyle Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi kararları ve kararlar etrafında şekillenen akademik kaynaklardan yararlanılmıştır. Çalışmada başlangıç noktası olarak ticari ifade kavramının neleri içerdiği ve ticari olmayan ifadelerden nasıl ayrılabileceği birinci bölümde ele alınmıştır. Ardından ifade özgürlüğünün temelleri ve koruduğu değerler içerisinde ticari ifadelere yer olup olmadığına ilişkin çeşitli bakış açıları incelenmiştir. Son olarak üçüncü bölümde ticari ifade özgürlüğüne yapılan bir müdahalenin anayasaya uygunluğunun Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesince hangi ölçütler çerçevesinde incelendiği ve bu ölçütlerin nasıl bir evrim sürecinden geçtiği ortaya konulmuştur.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

Giriş
Birinci Bölüm
Ticari İfade Kavramı
1. İfade Özgürlüğü ve Ticari İfade Kavramına Genel Bakış
2. ABD Yüksek Mahkemesi Kararlarında Ticari İfade
2.1. Ticari İfadenin Tanımı
2.2. Ticari İfadenin Kapsamı: Bolger Testi
2.2.1. İçerik Faktörü: İfadenin Belirli Bir Ürün veya Hizmetle İlgili Olup Olmadığı
2.2.2. Amaç Faktörü: İfadeyi Ortaya Koyanın Ekonomik Bir Motivasyonu Olup Olmadığı
2.2.3. Biçim Faktörü: İfadenin Reklam Biçiminde Olup Olmadığı
2.2.4. Ticari Unvan ve Markaların Durumu

İkinci Bölüm
Ticari İfade Özgürlüğünün Temellendirilmesi ve Koruduğu Değerler
1. İfade Özgürlüğünün Koruduğu Değerler
1.1. ABD Doktrininde İleri Sürülen Görüşler
1.1.1. Bireyi Temel Alan Teoriler: Kendini Gerçekleştirme ve Özerklik
1.1.2. Hakikatin Keşfine Dayanan Teori
1.1.3. Demokrasiye Dayanan Teori: Karar Alma Süreçlerine Katılım
1.1.4. Hoşgörü ve Çoğulculuğa Dayanan Teori
1.1.5. İstikrar ve Değişim Arasındaki Dengeyi Gözeten Teori
1.1.6. Denetim Değeri'ne Dayanan Teori
1.2. ABD Yüksek Mahkemesi'nin Görüşü
2. Ticari İfade Özgürlüğünün Koruduğu Değerler
2.1. ABD Doktrininde İleri Sürülen Görüşler
2.1.1. Demokrasiye Dayanan Teori: Birinci Değişikliğin Sadece Politik İfadeleri Koruduğuna İlişkin Görüşler
2.1.2. Bireyi Temel Alan Teoriler Bakımından Ticari İfade Özgürlüğü
2.1.3. Devletin Ekonomiyi Düzenleme Yetkisine Dayanan Görüşler
2.1.4. Diğer Argümanlar
2.2. ABD Yüksek Mahkemesi'nin Temellendirmesi

Üçüncü Bölüm
Ticari İfade Özgürlüğüne Yapılan Müdahalelerin Anayasaya Uygunluğunun Denetiminde Kullanılan Ölçütler
1. Ticari İfadelerin İfade Özgürlüğü Kapsamında Korunmasının Tarihsel Arka Planı
1.1. Ticari İfadenin İfade Özgürlüğü Kapsamı Dışında Kalan Konumu: Valentine Kararı
1.2. Mahkeme'nin Değişim Sinyalleri
1.3. Dengeleme Yaklaşımı
2. Ticari İfade Özgürlüğü Doktrininin Ortaya Çıkışı
2.1. Dönüm Noktası: Virginia State Kararı
2.2. Ticari İfade Özgürlüğünün İkincilliği: Ohralik Kararı
2.2.1. İfadelerin Yanlışlığı ve Yanıltıcılığı
2.2.2. Tehlikenin Derecesi
2.2.3. Geniş Kapsam Doktrini
2.2.4. İçeriğe Dayalı ve İçerikten Bağımsız Müdahaleler
2.3. Güncel Yaklaşım: Central Hudson Testi
2.3.1. Birinci Basamak: İfadenin Yasal Bir Faaliyetle İlgili Olması ve Yanıltıcı Olmaması
2.3.2. İkinci Basamak: Hükümetin "Önemli" Amacı
2.3.3. Üçüncü Basamak: Müdahalenin Önemli Hükümet Amacına "Doğrudan" Katkısı
2.3.4. Dördüncü Basamak: Müdahalenin Gerekenden Daha Kapsamlı Olup Olmadığı
2.4. Zararlı Faaliyetlere Dair Ticari İfadelere Yapılan Müdahalelerin Denetimi
2.5. Sorrell Kararının Yarattığı Belirsizlik
Sonuç

Kaynakça