Medeni Hukuka Giriş_{Gözden Geçirilmiş, Genişletilmiş 8. Baskı}

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ. iii

İÇİNDEKİLER v

KISALTMALAR xi

KAYNAKÇA xiii

§ 1. Hukuk Kavramı, Hukukun Alt Ayrımları ve Hukuk Sistemleri 1

I. Hukuk Kavramı . 1

II. Hukukun Alt Ayrımları . 1

A. Yazılı Hukuk – Yazılı Olmayan Hukuk . 1

B. Özel Hukuk – Kamu Hukuku. 2

C. Tarihi Hukuk – Yürürlükteki Hukuk – Olması Gereken Hukuk. 2

D. Pozitif Hukuk – Tabii Hukuk. 2

III. Hukuk Sistemleri . 3

1.Roma-Cermen Hukuk Sistemi (Kara/Kıta Avrupası Hukuk Sistemi) 3

a. Genel Olarak 3

b. Alman Hukuk Sistemi 4

c. Fransız Hukuk Sistemi . 6

d. Roma-Cermen Hukuk Sisteminin Genel Özellikleri 7

2. Anglo- Sakson Hukuk Sistemi (Common Law). 7

3. İslam Hukuku Sistemi 8

4. Sosyalist Hukuk Sistemi 9

§ 2. Özel Hukukun Kaynakları .10

I. Kaynak Türleri .10

A. Yaratıcı Kaynak 10

B. Yürürlük Kaynağı veya Şekli Kaynak .11

C. Bilgi Kaynağı 11

II. Yürürlük Kaynağı.11

A. Genel Olarak .11

B. Kanun15

1. Genel Olarak.15

2. Özel Hukukun Temel Kanunları .15

3. Kanuna Dayanan Diğer Yazılı Hukuk Kaynakları 18

4. Yazılı Hukuk Kaynakları Arasındaki Hiyerarşi 20

C. Örf ve Âdet Hukuku 21

1. Örf ve Âdet Hukukunun Doğumu İçin Gerekli Şartlar .21

2. Örf ve Âdet Hukukunun Rolü .23

§ 3. Kanunların Uygulanması .24

I. Kanunların Sözü ve Özü İtibarıyla Uygulanması .24

A. Genel Olarak .24

B. Kanun Hükümlerinin Yorumlanması 25

1. Yorum Kavramı ve Türleri25

2. Yorum Metotları .26

a. Lafzi Yorum (Söze Göre Yorum) .27

b. Mantıksal - Sistematik Yorum27

c. Karşılaştırmalı (Mukayeseli) Yorum 27

d. Amaca Göre Yorum (Teleolojik Yorum, Gai Tefsir) .28

aa. Amaca Göre (Teleolojik) Yorum Metotları 28

aaa. Subjektif Tarihi Yorum 28

bbb. Objektif Tarihi Yorum28

ccc. Objektif Güncel Yorum (Zamana Göre Objektif Yorum) 29

bb. Amaca Göre (Teleolojik) Yorumun Çeşitleri .30

aaa. Amaca Göre (Teleolojik) Genişletici Yorum 30

bbb. Amaca Göre (Teleolojik) Daraltıcı Yorum .31

3. Yorumda Dikkate Alınacak Unsurlar33

a. Genel Olarak.33

b. Kıyas ve Evleviyet (Öncelik)35

aa. Kıyas.35

bb. Evleviyet (Öncelik) 36

c. Hükmün Düz ve Zıt Anlamı .36

d.Mantıksal – Sistematik Yorum, Tarihi Yorum, Karşılaştırmalı Yorum37

II. Kanun Hükümlerinin Atıf Yoluyla Uygulanması.38

III. Hâkimin Takdir Yetkisi40

IV. Kanunların Zaman İtibarıyla Uygulanması 41

A. Çağlararası Hukuk.41

B. Kanunların Çatışması 44

1. İç Hukukta.44

2. Milletlerarası Özel Hukukta 47

V. Kanun Hükümlerinin Nitelikleri İtibarıyla Uygulanması .48

A. Genel Olarak .48

B. Emredici Hükümler – Emredici Olmayan Hükümler 48

1. Emredici Hükümler.48

2. Emredici Olmayan Hükümler .50

VI.Kanunların Uygulanmasında Bilimsel Görüşlerin ve Yargı Kararlarının Rolü .51

A. Genel Olarak .51

B. Bilimsel Görüşler (Öğreti, Doktrin) 52

C. Yargı Kararları 53

§ 4. Kanun Boşluğu ve Hâkimin Hukuk Yaratması 53

I. Boşluk Kavramı .53

A. Hüküm İçi Boşluk .53

B. Kanun Boşluğu54

II. Kanun Boşluğunun Türleri .55

A. Bilinçli Boşluk- Bilinçli Olmayan Boşluk 55

B. Açık Boşluk- Örtülü Boşluk57

III. Boşlukların Doldurulması .58

A. Açık Boşlukların Doldurulması 59

B. Örtülü Boşlukların Doldurulması 63

IV.Hâkimin Hukuk Yaratırken İzleyeceği Yöntem, Yararlanacağı İmkânlar

ve Hâkimin Hukuk Yaratmasının Sınırları.68

A. Hâkimin Hukuk Yaratırken İzleyeceği Yöntem 68

B. Hâkimin Hukuk Yaratırken Yararlanacağı İmkânlar.69

C. Hâkimin Hukuk Yaratmasının Sınırları.70

§ 5. Hak Kavramı ve Türleri .73

I. Hak Kavramı 73

II. Türleri 76

A. Genel Olarak .76

B. Özel Hukuk Hakları 76

C. Kamu Hukuku Hakları 77

III. Özel Hukuk Haklarının Türleri .78

1. A. Ekonomik Değerinin Ölçülebilirliği Açısından78

1. Ekonomik Değeri Ölçülebilen Haklar (Malvarlığı Hakları) .78

a. Ayni Haklar78

aa. Genel Olarak.78

bb. Türleri 79

aaa. Mülkiyet Hakkı (TMK 683 vd.)79

bbb. Sınırlı Ayni Haklar.83

(a) İrtifak Hakları83

i.Yararlanma Yetkisinin Kapsamı Bakımından İrtifakHakları .85

(i) İntifa Hakkı.85

(ii) Oturma (Sükna) Hakkı 85

(iii) Üst (İnşaat) Hakkı 86

(iv) Kaynak Hakkı.86

(v) Diğer İrtifak Hakları 86

ii. Yararlanma Şekli Bakımından İrtifak Hakları 87

iii.Hak Sahibinin Belirlenmesi Bakımından İrtifak Hakları88

(b) Taşınmaz Yükü .90

(c) Rehin Hakkı 91

b. Alacak Hakları .94

c. Maddi Değeri Olan Yenilik Doğuran Haklar .94

d. Fikri Haklar98

2. Ekonomik Değeri Ölçülemeyen Haklar (Kişi Varlığı Hakları) 98

B. Etki Alanı Açısından .99

1. Mutlak Haklar 100

2. Nispi Haklar . 100

3. Mutlak Haklar ile Nispi Hakların Pratik Farkları . 101

4. Nispi Hakların Etki Alanlarının Genişletilmesi . 103

C. Edinme Zamanı Açısından . 106

D. Bağlılık/Devredilebilme Açısından 107

1. Genel Olarak 107

2. Bağımsız Haklar. 107

3. Bağlı Haklar . 108

a) Kişiye bağlı (kişiyle kaim) haklar 109

b) Eşyaya bağlı haklar 110

c) Alacağa bağlı (fer’i) haklar 110

d) Borç ilişkisine bağlı haklar 111

e) Topluluğa üye olmaya bağlı haklar 111

§ 6. Hak Sahibi 111

§ 7. Hakların Kazanılması ve Kaybedilmesine Yol Açan Sebepler . 112

I. Genel Olarak . 112

II. Hukuki Fiiller (Hukuki Eylemler) . 113

A. Genel Olarak 113

B. Hukuka Aykırı Fiiller . 114

C. Hukuka Uygun Fiiller. 115

1. Genel Olarak . 115

2. Hukuki İşlem (Hukuki Muamele) 118

a. Genel Olarak . 118

b. Hukuki İşlemin Türleri 119

aa. İrade Açıklamasının Adedi Açısından . 119

bb. Hüküm ve Sonuçlarını Doğurduğu Alan Bakımından. 121

aaa. Kişi Varlığına İlişkin Hukuki İşlemler. 121

bbb. Malvarlığına İlişkin Hukuki İşlemler 122

aaaa. Genel Olarak. 122

bbbb. Borçlandırıcı İşlemler 122

cccc. Tasarruf İşlemleri . 124

dddd. Kazandırıcı İşlemler 126

aaaaa. Genel Olarak. 126

bbbbb. Kazandırmanın Sebebe Bağlı Olup

Olmadığı (Sebebe Bağlılık-Soyutluk Ayrımı) 127

cc. Hüküm İfade Ettiği An Bakımından 131

c. Hukuki İşlemlerin Unsurları 131

aa. Genel Olarak 131

aaa. Kurucu Unsurlar 132

aaaa. Genel Olarak. 132

bbbb. İrade Beyanı 133

cccc. İrade Beyanının Çeşitleri 135

i. Açık (Sarih) ve Örtülü (Zımni) İrade Beyanı 135

ii.Vasıtasız (Doğrudan)- Vasıtalı (Dolaylı) İrade Beyanı 136

iii.Yöneltilmesi Gereken-Gerekmeyen (Varması

Gerekli Olan-Olmayan) İrade Beyanı . 137

dddd.Hukuk Düzeninin İrade Beyanına Uygun Sonuç Bağlaması. 138

bbb. Geçerlilik Koşulları. 138

aaaa. Genel Olarak. 138

i.Sözleşmenin Geçerlilik Koşullarına Toplu Bakış 138

ii. Geçerlilik Koşullarındaki Eksikliğin Etkisi . 139

iii. Butlan (Kesin Hükümsüzlük) Kavramı 139

iv. Kesin Hükümsüzlük (Butlan) Sebepleri 140

v. Kısmi Butlan 141

vi. Tahvil (Çevirme; Conversio) 141

vii.Batıl İşlemler Bakımından Dürüstlük Kuralının Rolü . 142

viii. İptal Edilebilirlik 143

bbbb. Fiil Ehliyeti 144

i. Kavram 144

ii.Koşulları. 144

cccc.Sözleşmenin Emredici Hükümlere, Kamu

Düzenine, Genel Ahlâka ve Kişilik Haklarına

Aykırı Olmaması 146

i.Emredici Hükümlere Aykırılık. 146

ii. Kamu Düzeni Kavramı 146

iii. Kişilik Hakkı Kavramı 146

iv. Ahlâka Aykırılık Kavramı. 147

v. Objektif İmkânsızlığın Bulunmaması. 148

dddd. İrade Açıklamasında Sakatlığın Bulunmaması 148

eeee. Sözleşmenin Muvazaalı Olmaması . 149

ffff. Aşırı Yararlanmanın (Gabin) Bulunmaması. 150

gggg. Şekil. 151

ccc. Tamamlayıcı Unsurlar . 151

§ 8. Hakların Kazanılma Yolları 153