Devlet ve Hükümet Sistemleri

Devlet, toplumsal düzeni sağlamak, amacıyla şekillenen kurumsal bir yapıdır. Bu yapının nasıl işlediği, iktidarın kimler tarafından ve ne şekilde kullanıldığı ise anayasa hukukunun temel inceleme alanlarından biridir. Siyasal iktidarın sınırlandırılması, paylaştırılması ve denetlenmesi gibi sorular, yalnızca kavramsal değil, anayasal düzenin niteliğini de belirleyen konulardır. Bu nedenle devletin yapısıyla hükümetin işleyişi arasındaki ilişkiyi anlamak, çağdaş siyasal sistemlerin temel dinamiklerini kavramak açısından büyük önem taşır. Bu kitap, ilk olarak anayasa hukukunun temel kavramlarından biri olan devlet ve hükümet ayrımını, kuramsal yaklaşımlar, tarihsel arka plan ve anayasal çerçeve içinde ele almaktadır. Devletin yalnızca yapısal unsurları değil; aynı zamanda üniter, federal ve bölgesel devlet gibi anayasal düzenleniş biçimleri ile siyasal düşünce sistemleri temelinde şekillenen yaklaşımları incelenmektedir. Çalışmanın ikinci eksenini ise, kuvvetler ayrılığı, hukukun üstünlüğü ve siyasal meşruiyet ilkeleri çerçevesinde yapılandırılan hükümet sistemleri oluşturmaktadır. Parlamenter sistem, başkanlık ve yarı başkanlık modelleri yalnızca teorik yapılarıyla değil; yetki paylaşımı, demokratik katılım, hesap verebilirlik ve siyasal istikrar gibi yönleriyle de anayasal düzen içinde nasıl yapılandıkları bakımından değerlendirilmektedir. Bu yönüyle çalışma, anayasal düzenin oluşumunda devletin yapısıyla hükümetin işleyişi arasındaki ilişkinin nasıl bir dengeye kavuşabileceğine dair çok boyutlu bir bakış açısı sunmayı amaçlamış; konuya akademik bir derinlikle yaklaşmak isteyen öğrencilere, araştırmacılara ve ilgililere katkı sunmayı hedeflemiştir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
DEVLET KAVRAMI
I. Devletin Tanımı
A. Devletin Doğuşu ve Gelişimi
B. Devlet Teorileri
C. Devletin Siyasal Düşünce Sistemleri
II. Devletin Yapısal Temelleri
A. Toprak-Ülke Unsuru
B. İnsan-Millet Unsuru
C. Egemenlik Unsuru
D. Devletin Temel Organları
III. Devlet Biçimlerinin Sınıflandırılması
A. Egemenliğin Kaynağına Göre
B. Devletlerin Yapısına Göre
C. Hükümet Sistemlerine Göre

İKİNCİ BÖLÜM
HÜKÜMET SİSTEMLERİ
I. Hükümet Kavramı ve Türleri
A. Hükümetin Tanımı ve Devlet Kavramı ile İlişkisi
B. Hükümet Sistemlerinin Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ile İlişkisi
II. Kuvvetler Birliğine Dayalı Hükümet Sistemleri
A. Kuvvetlerin Yürütme Organında Birleşmesi
B. Kuvvetlerin Yasama Organında Birleşmesi: Meclis Hükümeti Sistemi
III. Kuvvetler Ayrılığına Dayalı Hükümet Sistemleri
A. Parlamenter Sistem
B. Başkanlık Sistemi
C. Yarı-Başkanlık Sistemi
IV. Türk Hukukunda Uygulanan Hükümet Sistemleri
A. 1876 Kanuni Esasi Dönemi
B. 1921 Anayasası Dönemi
C. 1924 Anayasası Dönemi
D. 1961 Anayasası Dönemi
E. 1982 Anayasası Dönemi
SONUÇ