Ürün Kirası

Ürün kirası, kiraya verenin hasılat getiren bir şey veya hakkın kullanılması ile hasılatın elde edilmesini, belirli veya belirlenebilir bir bedel karşılığında kiracıya bıraktığı; kiracının hasılatı kendi ad ve hesabına edindiği, rızai, tam iki tarafa borç yükleyen, ivazlı, sürekli edimli bir sözleşmedir. Roma hukukundan beri uygulanan ürün kirası sosyal ve ekonomik işlevleri olan bir sözleşmedir. Bu sözleşme, kiracı açısından bir bedel karşılığında, mülkiyeti başkasına ait olan şey veya haktan, mülkiyetin kendisine geçirilmesine gerek olmaksızın yararlanmayı, şey veya hakkın ürünlerini elde etmeyi mümkün kılar. Kiraya veren açısından ise bir mal veya hakkın mülkiyetinden vazgeçmek zorunda olmaksızın, ondan ekonomik olarak yararlanmayı temin eder. Ürün kirasının konusunu maddi varlıklar oluşturabildiği gibi maddi niteliği bulunmayan haklar da bu sözleşmeye konu teşkil edebilir. Bunun bir getirisi olarak geçmişte genellikle tarım alanında yarıcılık, ortakçılık gibi şekillerde görünüm arz eden ürün kirasının uygulama alanı günümüzde oldukça genişlemiş olup havaalanları, şirketler, enerji santralleri, turizm tesisleri gibi işletmeler, hatta dijital platformlar bakımından gündeme gelmektedir. Ürün kirası, Türk Borçlar Kanunu'nun 357 ve devamı hükümlerinde daha ziyade tarımsal taşınmazlar dikkate alınarak kaleme alınmıştır. Bu bakımdan mevcut hükümlerin güncel ihtiyaçlar doğrultusunda düzenlenmesi ve güncellenmesi gerekmektedir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
I. Konunun Takdimi ve Önemi
II. Terminoloji Sorunu
III. Konunun Sınırlandırılması

BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK ÜRÜN KİRASI
§1. Ürün Kirasının Tanımı, Dogmatik Temelleri, Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda Düzenleniş Biçimi
I. Tanım
II. Dogmatik Temelleri
III. Karşılaştırmalı Hukukta Düzenlenişi
IV. Türk Hukukunda Düzenlenişi
§2. Ürün Kirasının Hukuki Niteliği ve Unsurları
I. Hukuki Niteliği
II. Unsurları
§3. Benzer Kurumlarla Karşılaştırılması
I. Diğer Kira Türleri-Ürün Kirası
II. Satış Sözleşmesi-Ürün Kirası
III. Kullanım Ödüncü-Ürün Kirası
IV. Adi Ortaklık-Ürün Kirası
V. Hizmet Sözleşmesi-Ürün Kirası
VI. İntifa Hakkı-Ürün Kirası
VII. Lisans Sözleşmesi-Ürün Kirası
VIII. Franchise Sözleşmesi-Ürün Kirası
IX. Know How Sözleşmesi-Ürün Kirası
X. Yap İşlet Devret Sözleşmesi-Ürün Kirası
XI. İşletme Hakkının Devri Sözleşmesi-Ürün Kirası
§4. Ürün Getiren Şey Kavramı Çerçevesinde Ürün Kirasının Uygulama Alanı
I. Genel Olarak
II. Tarımsal Taşınmaz Kirası
III. Hayvan Kirası
IV. İşletme Kirası
V. Hak Kirası
VI. Dijital Varlıkların Ürün Getiren Şey Kavramı Çerçevesinde Değerlendirilmesi

İKİNCİ BÖLÜM
ÜRÜN KİRASI SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ
§1. Sözleşmenin Tarafları, Şekli ve Sözleşmeye Uygulanacak Hükümler
I. Tarafları
II. Sözleşmenin Şekli
III. Uygulanacak Hükümler
§2. Ürün Kirasında Tarafların Borçları
I. Genel Olarak
II. Kiraya Verenin Borçları
III. Kiracının Borçları
IV. Her İki Tarafın Borçları

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÜRÜN KİRASININ SONA ERMESİ VE SONA ERMENİN SONUÇLARI
§1. Ürün Kirasının Sona Ermesi
I. Genel Olarak
II. Belirli Süreli Ürün Kirasının Sona Ermesi
III. Belirsiz Süreli Ürün Kirasının Sona Ermesi
IV. Olağanüstü Fesih
§2. Sona Ermenin Sonuçları
I. Kiralananın ve Tutanağa Geçirilmiş Eşyanın İadesi
II. Tarımsal Taşınmaz Kirasına Özgü Hükümler
§3. Ürün Kirasında Yargılamaya İlişkin Hususlar
I. Görevli Mahkeme
II. Yetkili Mahkeme
III. Dava Şartı Arabuluculuk
§4. Türk Hukukundaki Ürün Kirasına İlişkin Hükümlerin De Lege Lata ve De Lege Ferenda Bakımından Değerlendirilmesi
SONUÇ

KAYNAKLAR