Rekabet Hukukunda Dijital Pazarlardaki Teşebbüslerin Kendini Kayırması

Yaygın bir ticari uygulama olan, teşebbüslerin kendi ürün ve hizmetlerini rakiplerinin ürün ve hizmetlerine göre kayırması eylemi, son yıllarda özellikle dijital pazarlarda faaliyet gösteren hakim durumdaki teşebbüslerce uygulandığında bir kötüye kullanma hali olarak kabul edilebilmektedir. Fakat halen "kendini kayırma" (self-preferencing) eyleminin, tanımı ve sınırları gibi temel hususlarda dahi belirsizlikler sürmektedir. Rekabet hukukunda kendini kayırmanın geniş bir tanımla ele alınması halinde, bu kavramın sözleşme yapmanın reddi, ayrımcılık ve bağlama gibi klasik kötüye kullanma hallerini de kapsayan bir çatı kavram olduğu ifade edilebilecektir. Oysa daha dar bir tanımın benimsenmesi durumunda, rekabet hukuku açısından yeni ve ayrıksı bir kötüye kullanma halinin olduğu ve otoritelerin bağımsız bir zarar teorisi kapsamında bu eylemi değerlendireceği sonucu ortaya çıkacaktır. Anılan çerçevede bu kitapta kendini kayırma eyleminin nasıl tanımlanması gerektiği, bağımsız bir kötüye kullanma hali olarak ele alınıp alınamayacağı ve hangi hukuki standartlara tabi olarak değerlendirileceği soruları hem ex post uygulamalar hem de ex ante düzenlemeler ele alınarak cevaplanmaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
HAKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI VE BİR KÖTÜYE KULLANMA HALİ OLARAK KENDİNİ KAYIRMA
I. HAKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI
A. Kötüye Kullanmanın Hukuki Çerçevesi ve Kötüye Kullanma Hallerinin Sınıflandırılması
1. Kötüye Kullanma Kavramı
2. Kötüye Kullanma Hallerinin Tasnifi
B. Meşru Rekabet Kavramı ve Hakim Durumun Kötüye Kullanılması ile İlişkisi
1. Terminoloji Tartışması
2. Meşru Rekabet (Competition on the Merits) Kavramından Ne Anlaşılması Gerektiği Tartışması
C. Dikey Bütünleşme Kavramı ve Hakim Durumun Kötüye Kullanılması İle İlişkisi
D. Kaldıraç Etkisi ve Hakim Durumun Kötüye Kullanılması İle İlişkisi
II. KENDİNİ KAYIRMA EYLEMİNE YÖNELİK GENEL ÇERÇEVE
A. Kendini Kayırma Eylemine Yönelik Terminoloji Tercihi ve Kavramın Tanımlanması
1. Terminoloji Tartışması
2. Kendini Kayırma Eyleminin Tanımlanması
B. Kendini Kayırma Eylemine Yönelik Politika Değişimi
C. Teşebbüslerin Kendilerini Kayıran Eylemlerinin Etkileri
1. Kendini Kayırma Eyleminin Rekabetçi Sonuçlarına Odaklanan Görüşler
2. Kendini Kayırma Eyleminin Rekabet Karşıtı Sonuçlarına Odaklanan Görüşler

İKİNCİ BÖLÜM
REKABET HUKUKUNDA KENDİNİ KAYIRMA EYLEMİNE İLİŞKİN BAŞLICA UYGULAMA ÖRNEKLERİNİN İNCELENMESİ
I. ABD'DEKİ UYGULAMALAR
II. AB VE ÜYE ÜLKELERDEKİ UYGULAMALAR
A. İngiltere ve Galler Yüksek Mahkemesinin Streetmaps Kararı
B. Komisyon'un Google Shopping Kararı
C. Amsterdam Temyiz Mahkemesinin Emlakçı Birlikleri Kararı
D. İtalyan Rekabet Otoritesinin Amazon Kararı
E. Komisyon'un Amazon Kararı
F. Fransız Rekabet Otoritesinin Adtech Kararı ve Komisyon'un Adtech Soruşturması
G. İngiliz Rekabet Otoritesinin Google Privacy Sandbox Kararı
H. Fransız ve Alman Rekabet Otoritelerinin Apple Soruşturmaları
I. Komisyon'un Music Streaming Kararı
III. TÜRKİYE'DEKİ UYGULAMALAR
A. Kurul'un Google Alışveriş Kararı
B. Kurul'un Yerel Arama Kararı
C. Kurul'un Trendyol Kararı
D. Kurul'un Adtech Kararı
E. Kurul'un Çiçeksepeti Kararı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KENDİNİ KAYIRMA EYLEMİNİN EX ANTE DÜZENLEMELER İLE DİJİTAL PAZARLARDA YASAKLANMASI
I. REKABET HUKUKU - REGÜLASYON İLİŞKİSİ
II. DİJİTAL PAZARLARDA REGÜLASYON
III. KENDİNİ KAYIRMA EYLEMİ ÖZELİNDE REGÜLASYON İHTİYACI
IV. KENDİNİ KAYIRMA EYLEMİNE YÖNELİK DÜZENLEMELER
A. AB'deki Düzenlemeler
1. Tarafsızlığa ve Şeffaflığa Yönelik Düzenlemeler
2. AB Dijital Piyasalar Yasası
B. Alman Rekabet Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
C. Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da Yapılan Değişiklikler
1. Değişiklikler Hakkında Genel Açıklamalar
2. Platformların Özel Markalı Ürünlerini Satmasının Yasaklanması
D. RKHK'da Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Taslağı
1. Ülkemizde Dijital Platformlara Yönelik Düzenleme Yapılmasının Yerindeliği
2. RKHK Taslağı'ndaki Hükümlerin Değerlendirilmesi

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KENDİNİ KAYIRMA EYLEMİNİN EX-POST ANALİZİNDE UYGULANACAK ESASLAR
I. KENDİNİ KAYIRMA EYLEMİNİN BAĞIMSIZ BİR KÖTÜYE KULLANMA HALİ OLUP OLMADIĞI SORUNU
A. Genel Bilgiler ve Otorite Kararlarının Etkileri
B. Ayrımcılık Yasağı Açısından İncelenmesi
1. Genel Açıklamalar ve AB'deki Yaklaşım
2. Kurul'un Yaklaşımı
3. Ayrımcılık Yasağının Kendini Kayırma Eylemine Uygulanabilirliği
C. Sözleşme Yapmanın Reddi Açısından İncelenmesi
D. Fiyat Sıkıştırması Açısından İncelenmesi
E. Bağlama Açısından İncelenmesi
F. Bağımsız Bir Kötüye Kullanma Hali Olarak İncelenmesi
II. KENDİNİ KAYIRMA EYLEMİNE UYGULANACAK HUKUKİ STANDART
A. İçtihat Kapsamında Kendini Kayırma Eyleminin Değerlendirilmesinde Uygulanan Koşullar
1. Genel Açıklamalar
2. Örnek İçtihatlar ve Temel Eleştiriler
3. İçtihatlarda Meşru Rekabet Değerlendirmesi / İstisnası
4. İçtihatlarda Aranan Hakim Durumun Seviyesi
B. Kendini Kayırma Eylemine Yönelik Değerlendirme Koşullarına Mevzuatta Yer Verilmesi İhtiyacı
III. KENDİNİ KAYIRMA EYLEMİNE YÖNELİK UYGULAMADA BENİMSENEBİLECEK ÇÖZÜMLER
SONUÇ VE ÖNERİLER

KAYNAKÇA
EKLER