Milletlerarası Hukuk ve Uzay Hukuku Çerçevesinde Uydu Karşıtı Silah Denemelerine İlişkin Hukuki Çerçeve

Uzay, insanlığın ortak mirası mı, yoksa bir çatışma arenası mı olmaya mahkum? Uydu karşıtı silahlar, bu eşsiz mekanın geleceğini tehdit ediyor; uzayı ve dünyayı geri dönülmez bir tehlikeye sürüklüyor. Devletlerin güç mücadelesinde uzay hukuku neden yetersiz? BM ve Silahsızlanma Konferansı'nda şekillenen hukuki tartışmalar, şeffaflık girişimleri, cesur öneriler ve büyük güçlerin sınır tanımazlığı Bu çalışma, uzay güvenliğinin açmazlarını gözler önüne seriyor ve çözüm yollarını aralıyor. İnsanlığın kaderini belirleyecek soruya yanıt arıyor: Uzayda barış bir hayal mi, yoksa hala mümkün mü?(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

Giriş
Birinci Bölüm
Uzayın Hukuki Mahiyeti ve Milletlerarası Hukuk Kapsamında Uydu Karşıtı Silahların Yeri
I. Kavramsal Olarak Uzay ve Dış Uzay
II. Uzay Hukukunun Doğuşu ve Tarihçesi
A. 1900-1957 Arası Dönem
B. 1957-2024 Arası Dönem
III. Uzay Hukukunun Uygulama Alanı
A. Uzay Hukukunun Çerçevesi
B. Uzay Hukukunun Kaynakları
C. Hava ve Uzay Sınırının Belirlenmesi ve Sınırın Hukuki Etkileri
D. Uzay Faaliyetlerinin Yürütüldüğü Yörüngeler
IV. Uzay Hukukuna Dair Andlaşmalar ve Bu Kapsamda Uydu Karşıtı Silah Testlerinin Konumu
A. Ay ve Diğer Gök Cisimleri Dahil, Uzayın Keşif ve Kullanılmasında Devletlerin Faaliyetlerini Yöneten İlkeler Hakkında Andlaşma (1967-Dış Uzay Andlaşması)
B. Astronotların Kurtarılması, Astronotların ve Uzaya Fırlatılmış Olan Araçların Geri Verilmeleri Hakkında Andlaşma ( 1968-Kurtarma Andlaşması)
C. Uzay Cisimlerinin Verdiği Zarardan Dolayı Uluslararası Sorumluluk Hakkında Andlaşma (1972 Sorumluluk Andlaşması)
D. Uzaya Fırlatılan Cisimlerin Tescili Andlaşması (1975 Tescil Andlaşması)
E. Devletlerin Ay ve Diğer Gök Cisimlerindeki Faaliyetlerini Düzenleyen Andlaşma (1979-Ay Andlaşması)
V. Genel Kurul Hukuki İlkeler Bildirgeleri ve Uydu Karşıtı Silah Testlerinin Yeri
A. Devletlerin Uzayın Keşfi ve Kullanımına İlişkin Faaliyetlerini Düzenleyen Hukuki İlkeler Bildirgesi
B. Uluslararası Doğrudan Televizyon Yayıncılığında Dünya Uydularının Devletlerce Kullanımını Yöneten İlkeler Bildirgesi
C. Dünyanın Dış Uzaydan Uzaktan Algılanmasına Dair İlkeler Bildirgesi
D. Nükleer Güç Kaynaklarının Uzayda Kullanımına İlişkin Esaslar Bildirgesi
E. Gelişmekte Olan Devletlerin İhtiyaçları Özellikle Dikkate Alınarak Bütün Devletlerin Yararı Adına Uzayın Keşfedilmesinde ve Kullanılmasında Uluslararası İşbirliğine İlişkin Bildiri
VI. Uluslararası Teamül Hukuku Kapsamında Uzay Hukuku ve Uydu Karşıtı Silahlar
VII. Milletlerarası Hukukta Uzay Hukukunun Temel İlkeleri
A. Münhasır Barışçıl Faaliyet İçin Kullanım İlkesi
B. İnsanlığın Ortak Mirası İlkesi
C. Ulusal Edinime Konu Edilememe İlkesi
D. Uzayın Kullanımında Eşitlik İlkesi
E. Uluslararası İşbirliği İlkesi
F. Çevresel Koruma İlkesi
G. Uluslararası Hukuka Uygunluk İlkesi
H. Sorumluluk İlkesi
I. Yargı Yetkisinin Tanınması İlkesi
J. Astronotların Elçiliği İlkesi
VIII. Devletlerin Uzayı Kullanımına Dair Hak ve Yükümlülüklerin Tespiti
A. Araştırma ve Bilimsel Faaliyetler Kapsamında Kullanıma Dair Hak ve Yükümlülükler
B. Uzay Faaliyetlerinin Yürütülmesinde Uzay Nesnesinin Tescili Yükümlülüğü
C. Uzay Faaliyetlerine Dair Ulusal Mevzuat Oluşturma Yükümlülüğü

İkinci Bölüm
Dış Uzayın Askeri Amaçla Kullanılması ve Uydu Karşıtı Silahlara Dair Kavramsal ve Hukuki Çerçeve
I. Uzayın Askerileştirilmesi ve Silahsızlandırılması Arasındaki Teorik Ayrım
II. Uydu Karşıtı Silah (UKS) Tanımı ve Bu Silahların Testine Dair Örnekler
A. Uydu Karşıtı Silahın Tanımı
B. Dış Uzayda Gerçekleştirilmiş Uydu Karşıtı Silah Testleri
III. Uzayın Silahsızlandırılmasına Yönelik Hukuki Çerçeve
A. Dış Uzay Andlaşması ve Çevresel Değişiklik Tekniklerinin Askeri veya Diğer Düşmanca Kullanımının Yasaklanması Andlaşması Kapsamında Dış Uzayın Silahsızlandırılması
B. Dış Uzayda Silahlanma Yarışının Önlenmesi Çalışmaları (PAROS) Kapsamında Dış Uzayın Silahsızlandırılması
C. Şeffaflık ve Güven Artırıcı Tedbirler Kapsamında Dış Uzayın Silahsızlandırılması
D. Avrupa Birliği'nin Çalışmaları Kapsamında Dış Uzayın Silahsızlandırılması
IV. Nükleer Silahsızlanmaya Yönelik Hukuki Girişimler Bağlamında Dış Uzayın Silahsızlandırılması
A. Kısmi Nükleer Deneme Yasağı Andlaşması Kapsamında Dış Uzayın Silahsızlandırılmasının Değerlendirilmesi
B. SALT ve START Görüşmeleri Süreci ile Anti Balistik Füze Andlaşması Kapsamında Dış Uzayın Silahsızlandırılmasının Değerlendirilmesi
C. Balistik Füze Yayılmasına Karşı Lahey Davranış İlkeleri Rehberi Bağlamında Dış Uzayın Silahsızlandırılmasının Değerlendirilmesi

Üçüncü Bölüm
Uydu Karşıtı Silahların Kullanımının Mevcut Milletlerarası Hukuki Çerçevede Analizi
I. Uydu Karşıtı Silah Testlerine Duyulan İhtiyacın Nedenleri
II. Teamül Hukukunda Uydu Karşıtı Silahların Kullanımı
III. 1967 Dış Uzay Andlaşması ve 1979 Ay Andlaşması Hükümlerinin Uydu Karşıtı Silahlara Yaklaşımının Birlikte Değerlendirilmesi
IV. Silahlı Çatışma Hukuku İlkeleri Kapsamında Uydu Karşıtı Silah Kullanımının Sınırlarının Belirlenmesi
V. Milletlerarası Sorumluluğa Dair Kurallar Kapsamında Uydu Karşıtı Silah Testlerinin Doğuracağı Zararlardan Sorumluluk
VI. Yeni Tip Uydu Karşıtı Silahların Sorumluluk Kapsamında Değerlendirilmesi
Sonuç

Kaynakça