Karşılaştırmalı Hukukta Birden Fazla Anonim Şirkette Yönetim Kurulu Üyeliği

Dört bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümünde; birden fazla anonim şirkette yönetim kurulu üyeliği kavramından ne anlaşılması gerektiği, bu kavramın karşımıza hangi şekillerde çıktığı ele alınmıştır. Bu kapsamda öncelikle yönetim kurulu ile şirket arasındaki ve yönetim kurulu üyesi ile şirket arasındaki ilişki incelenmiş olup, çalışmamızın süjesini oluşturan yönetim kurulu üyesinin kimleri kapsadığı ve kapsaması gerektiği açıklanmıştır.

İkinci bölümde; çalışma konumuzun karşılaştırmalı hukukta nasıl ele alındığı ve doğrudan bu konuya ilişkin yazılı bir hukuki düzenleme olup olmadığı irdelenmiştir. Bu bölümde karşılaştırmalı hukukta anonim şirketlerin yönetim kurulu yapılarına ve yönetim kurulu üyelerinin şirkete karşı yükümlülüklerine yer verilmiş olup, yönetim kurulu üyesinden şirketin beklentilerinin neler olduğu incelenmiştir. Yönetim kurulu üyesinin birden çok anonim şirketin yönetiminde bulunmasının sebep olduğu temel sorun; şirket menfaatinin zarar görmesi ya da en iyi ihtimalle zarar görme tehlikesinin bulunmasıdır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde; şirket menfaati ve menfaat çatışması hali hem Türk hukuku hem de karşılaştırmalı hukuk açısından detaylı olarak ele alınmıştır ve hukukumuzda konuya ilişkin düzenlemelerin yeterli olup olmadığı somut örneklerle ortaya konulmuştur.

Çalışmamızın son bölümünde ise birden çok şirkette yönetim kurulu üyeliğinin meydana getirdiği, Kanun’da düzenlenen ve düzenlenmeyen, sorunlara ve çözüm yollarına yer verilmiştir. Bu kapsamda birden fazla şirketin yönetiminde bulunan üyenin; yönetiminde bulunduğu diğer şirket ile ilgili konularda müzakerelere katılması ve oylamada bulunması, rakip bir anonim şirketin yönetiminde bulunması ve şirkete ait bir fırsatı yönetiminde bulunduğu başka bir şirket için kullanmasına ilişkin menfaat çatışmasının özel görünümlerini oluşturan haller ve bu durumlarda yönetim kurulu üyesinin sorumluluğu incelenmiştir. Bu bölümün odak noktasını ise şimdiye kadar Türk literatüründe ve uygulamasında hiç bahsedilmeyen ve bu çalışma ile literatüre “şirket fırsatı doktrini” olarak önerdiğimiz kurum oluşturmaktadır. Amacımız; bu konunun kapsamlı bir şekilde ele alınarak konuya ilişkin ihtilafların çözümünde hem teoriye hem de uygulamaya katkıda bulunacak şekilde somut kriterlerin sunulmasıdır.