Avrupa Birliği Adalet Divanı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Unutulma Hakkı

Unutulma hakkı, başta medeni hukuk, anayasa hukuku ve insan hakları hukuku olmak üzere çeşitli disiplinlerin kapsamına giren, dolayısıyla da tüm bu disiplinler açısından incelenmesi ve değerlendirilmesi gereken bir hak olarak karşımıza çıkmış bulunmaktadır. Bu hak, özellikle iletişim teknolojilerindeki gelişmeler neticesinde nispeten güncel bir kavram olarak hukuk yazınında ve uygulamasında yer bulmuş olmakla; bir tarafta kamu yararı, toplumun haber alma hakkı ve ifade özgürlüğü ile diğer tarafta bireysel yarar ve kişiliğin korunması çatışmasında dengenin sağlanması, dolayısıyla da çatışan bu hakların sınırlarının belirlenmesini gerektirmektedir. Unutulma hakkının teori ve uygulamada gün geçtikçe daha fazla gündeme gelen bir hak olması ve doğası gereği ulusal hukuk sınırlarını aşan yapısı nedeniyle, Avrupa Birliği Adalet Divanı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında ele alınmasının öğretiye ve uygulamacılara katkı sunacağı düşünülmüştür. Unutulma hakkı ile güdülen amaç ve hakkın koruduğu menfaatler konusunda öğretide genel olarak bir fikir birliğine varıldığı gözlemlenmekle birlikte, hakkın kapsamı, uygulanabileceği mecra ve hukuki nitelendirilmesi konusunda çeşitli yaklaşımlara rastlanmaktadır. Bu düşüncelerden hareketle eserde, unutulma hakkı ile korunmak istenen menfaatlerden yola çıkılarak hakkın kapsamı ve hukuki niteliği incelenmiş; unutulma hakkının karşı karşıya geldiği hak ve özgürlükler ile bir çatışma durumda, adil bir dengenin sağlanmasına yönelik prensipler üzerinde durulmuştur.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
UNUTULMA HAKKI VE HAKKIN KULLANILMASI
I. Unutulma Hakkına İlişkin Ana Esaslar
A. Unutulma Hakkı Kavramı
B. Unutulma Hakkının Hukuki Temelleri ve Tanımı
C. Unutulma Hakkının Koruduğu Menfaat ve Hakkın Amacı
D. Unutulma Hakkının Kişilik Hakkı İçindeki Yeri
II. Unutulma Hakkının Unsurları
A. Genel Olarak
B. Alenileşmiş Bilgi
C. Zaman
D. Kamu Yararı Karşısında Bireyin Menfaatinin Üstün Gelmesi
III. Unutulma Hakkının Konusu, Kapsamı ve Sınırları
A. Unutulma Hakkının Konusu ve Kapsamı
B. Unutulma Hakkının Sınırları
IV. Unutulma Hakkı ile İfade Özgürlüğünün Dengelenmesi ve Dengelemede Başvurulan Ölçütler
A. Müdahalenin Yasa ile Öngörülmüş Olması
B. Müdahalenin Meşru Bir Amaca Yönelik Olması
C. Müdahalenin Orantılılığı: Demokratik Bir Toplumda Gereklilik
V. Unutulma Hakkının Kullanılmasında Başvurulan Yöntemler
A. Yöntemlere İlişkin Genel Açıklamalar ve Yöntemlerin Kişilik Hakkını Koruyucu Davalarla İlişkisi
B. Unutulma Hakkının Silme Yöntemi ile Kullanılması
C. Unutulma Hakkının Anonim Hale Getirme Yöntemi ile Kullanılması
D. Unutulma Hakkının Listeden Çıkarma Yöntemi ile Kullanılması

İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI KARARLARINDA UNUTULMA HAKKI
I. Genel Olarak
II. Avrupa Birliği Mevzuatında Unutulma Hakkının Normatif Dayanakları
A. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı
B. 95/46/EC sayılı Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Serbest Dolaşımı Bakımından Bireylerin Korunmasına İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Yönergesi (AB Yönergesi)
C. Gerçek Kişilerin Kişisel Verilerin İşlenmesi Bakımından Korunması ile Bu Verilerin Serbest Dolaşımına İlişkin ve 95/46/EC sayılı AB Yönergesi'ni Yürürlükten Kaldıran 2016/679 sayılı ve 27 Nisan 2016 tarihli Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü (Genel Veri Koruma Tüzüğü)
III. Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Unutulma Hakkına İlişkin Kararları
A. Genel Olarak
B. Google İspanya Kararı
C. Google v. Fransız Veri Koruma Otoritesi Kararı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARINDA UNUTULMA HAKKI
I. Genel Olarak
II. Avrupa Konseyi Düzleminde Unutulma Hakkı ile Bağlantılı Düzenlemeler
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
B. 108 sayılı Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi
III. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Unutulma Hakkına İlişkin Kararları
A. Genel Olarak
B. Wgrzynowski ve Smolczewski v. Polonya Kararı
C. M.L. ve W.W. v. Almanya Kararı
D. Biancardi v. İtalya Kararı
E. Hurbain v. Belçika Kararı
F. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Unutulma Hakkına İlişkin Kararlarının Genel Değerlendirmesi
SONUÇ

KAYNAKÇA