Hukuk Sosyolojisi 3.Baskı

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ........................................................................................................................... v
İÇİNDEİLER........................................................................................................... VII
TABLOLAR................................................................................................................ IX
I. SOSYOLOJİ VE HUKUK SOSYOLOJİSİNE GİRİŞ......................................... 1
A. Genel Olarak....................................................................................................... 4
1. Yakın Çalışma Alanları ile Sosyoloji ve Hukuk Sosyolojisinin İlişkisi.......... 4
a.Felsefe, Sosyoloji....................................................................................... 5
b. Tarih, Sosyoloji.......................................................................................... 7
c.Psikoloji, Sosyoloji.................................................................................. 11
ç.Antropoloji, Sosyoloji.............................................................................. 13
d. İktisat, Sosyoloji....................................................................................... 14
2. Sosyolojiden Sosyolojilere.......................................................................... 15
a.Hukuk Sosyolojisi............................................................................... 17
b. Hukuk Politikası....................................................................................... 25
B.Tarihsel Açılım................................................................................................. 26
1. Klasik Sosyoloji Yaklaşımları...................................................................... 29
a.Auguste Comte......................................................................................... 29
b. Emile Durkheim....................................................................................... 34
i. Toplumsal Bilinç................................................................................. 37
ii. Toplumsal İşbölümü ve Dayanışma................................................... 39
c.Kari Marks............................................................................................... 42
i. Üretim İlişkileri ve Tarihsel Materyalizm............................................ 45
ii. Yabancılaşma..................................................................................... 51
ç.Max Weber............................................................................................... 53
i. Yöntem Olarak Anlayış Sosyolojisi ve İdeal Tip Yaklaşımı............... 56
ii. İdeal Tip'in Uygulanması................................................................... 62
iii. Hukuk Sosyolojisi Anlayışı.............................................................. 65
2. Türk Sosyolojisi........................................................................................... 69
a.Genel Olarak............................................................................................ 69
b. Ziya Gökalp.............................................................................................. 70
3. Modern Sosyoloji Yaklaşımlarının Genel Değerlendirmesi......................... 73
a. İşlevsel Yaklaşım...................................................................................... 73
i. Robert K. Merton................................................................................ 76
ii. Talcott Parsons................................................................................... 79
b. Yapısalcı Yaklaşım................................................................................... 82
i. Claude Levi-Strauss........................................................................... 85
ii. Toplumsallaşma.................................................................................. 87
c. Çatışmacı Yaklaşımlar............................................................................... 90
i. Genel Olarak........................................................................................ 90
ii. Ralph Dahrendorf............................................................................... 96
ç.Alışveriş kuramı....................................................................................... 98
d. Uygun Karmaşıklık Yaklaşımı................................................................ 102
C.Yöntem........................................................................................................... 104
1. Genel Olarak............................................................................................... 104
2. Araştırma Planı.......................................................................................... 109
3. Niceliksel ve Niteliksel Araştırma Yaklaşımları......................................... 111
a. Niceliksel Yaklaşım................................................................................ 111
b. Niteliksel Yaklaşım................................................................................. 113
4. Araş tırma Yöntemleri................................................................................ 113
a. Gözlem.................................................................................................... 113
b. Deney...................................................................................................... 115
c.Saha Araştırması (Surveys)'.................................................................... 115
ç.Yaşam Öyküsü....................................................................................... 117
d.Tarihsel Çözümleme.......................................................................... 118
II. HUKUKUN SOSYOLOJİK ELE ALINIŞ BİÇİMLERİ.................................... 119
A.Genel Olarak.................................................................................................. 119
1. Kaynak....................................................................................................... 119
2. Süje............................................................................................................ 119
3. Konu.......................................................................................................... 120
4. Kapsam...................................................................................................... 121
5. Görünüm.................................................................................................... 121
6. Zorlayıcılık................................................................................................. 122
B. Hukukun Fonksiyonlarının Hukuk Sosyolojisi İle İlişkilendirilmesi.............. 123
1. Genel Olarak............................................................................................... 123
2. Hukukun Düzen Fonksiyonu Açısından Ele Alınması.............................. 124
a. Zorlayıcılık.............................................................................................. 124
b. Biçimcilik................................................................................................ 124
3. Hukukun Adalet Fonksiyonu Açısından Ele Alınması.............................. 125
4. Hukukun Sosyal Olgu Fonksiyonu Açısından Ele Alınması..................... 126
C.Hukukun İşlevi............................................................................................... 127

a.Kural Olarak Hukukun İşlevi.................................................................. 130
b.Hüküm (Karar) Olarak Hukukun İşlevi.................................................. 133
D. Sosyal Yapı Olarak Hukuk............................................................................ 136
1. Genel Olarak............................................................................................... 136
2. Hukuk, İnsanın Özelliklerinin Toplumsal Sonuçlarını Dikkate Alır........... 142
3. Hukuk İktisadi Yaşamın Özelliklerine Uyar............................................... 147
4.Hukuk Toplumdaki Güç İlişkilerine Uyar.................................................. 150
5. Hukuk Toplumsal Geleneklerle Belli Bir Uyum Kurar............................... 152
m. PRATİK HUKUK SOSYOLOJİSİ VE ÖRNEKLERİ......................................... 155
A.Genel Olarak................................................................................................... 155
1. Hukukun Ele Alınış Tarzları....................................................................... 164
2. Hukukun İçsel - Dışsal Unsurları............................................................... 164
3. Geçerlilik, Etkinlik ve Adalete Uygunluk................................................... 166
B.Uyma Davranışı......................................................................................... .....168
C.Uymama - Suç................................................................................................ 172
1. Suçun Nitelendirilmesi................................................................................ 177
a.Biyolojik Kuramlar.................................................................................. 177
b. Psikolojik Kuramlar................................................................................ 179
c. Suça İlişkin Sosyolojik Kuramlar............................................................ 180
i. Etkileşim............................................................................................ 183
ii. Anomi ve Sapma.............................................................................. 186
iii. Damgalama Kuramı......................................................................... 189
2. Cinsiyet-Suç İlişkisi.................................................................................... 191
3. Yaş ve Suç İlişkisi...................................................................................... 195
a. Genel Olarak........................................................................................... 195
b. Çocuk Suçluluğunun Nedenleri.............................................................. 198
i. Kişiye ve Kişiliğe Bağlı Nedenler...................................................... 198
ii. Çevresel Sebepler............................................................................. 199
c. Çocuk Suçluluğunun Genel Değerlendirmesi......................................... 204
4. Göç ve Suç Arasındaki İlişki...................................................................... 210
5. Kent-Suç İlişkisi......................................................................................... 215
Ç. İdeoloji............................................................................................................ 218
1. Genel Olarak............................................................................................... 218
2. İdeolojinin Temellendirilmesi..................................................................... 220
D.Hukukun Konusu Olarak Hak........................................................................ 223
1. Genel Olarak............................................................................................... 223
2. Hukuk Normunun Kademeli Yapısı........................................................... 231
a. Birincil Kurallar.......................................................... 231
b. İkincil Kurallar .......................................................................... 232
i. Tanıma Kuralı..................................................................................... 232
ii. Değiştirme Kuralı.............................................................................. 233
E.Mülkiyet.......................................................................................................... 234
1. Genel Olarak............................................................................................... 234
2. Mülkiyetin Temellendirilmesi..................................................................... 244
a.İşgal Teorisi............................................................................................. 244
b. Emek Teorisi........................................................................................... 245
c.Analitik Mülkiyet Teorisi........................................................................ 247
F. Sözleşme......................................................................................................... 248
1. Genel Olarak............................................................................................... 248
a.Kültürel Açıdan Sözleşmenin Temellendirilmesi..................................... 251
b. Psikanalitik Açıdan Sözleşmenin Temellendirilmesi................................ 256
c.Sembolik Etkileşimcilik Açısından Sözleşmenin Temellendirilmesi........ 263
2. İşbölümü, Çatışma ve Sözleşme................................................................. 268
a.Dayanışmanın Karşı Alanı: Hınç............................................................. 278
i. Scheler ve Nietzsche'nin Yaklaşımı................................................... 278
ii. Marcel Mauss'un Yaklaşımı.............................................................. 290
iii. Çatışma Açısından Sözleşmenin Temellendirilmesi......................... 294
b.Alışveriş Kuramı..................................................................................... 297
c.Nozick'in Yaklaşımı................................................................................ 302
d. Luhmann'ın "Uygun Karmaşıklık" Kriteri............................................. 303
3. "Armağan Verme"- "Sözleşme"................................................................. 305
4. Olumsallık Olarak Dayanışma.................................................................... 309
5. Sözleşmenin Analizi................................................................................... 317
a.Söz ve Sözleşme...................................................................................... 317
b.Sözleşmenin Etik Çerçevesi.................................................................... 320
c.Sözleşmede Arka Plan Kuralları........................................................... ...321
i. Verilen Söze Bağlılık İlkesi............................................................... 325
ii. Verilen Sözün Niyetle İlişkisi İlkesi.................................................. 331
iii. Farkındalık İlkesi............................................................................. 333
iv. Haklılaştırma İlkesi.......................................................................... 335
6. Mülkiyet-Sözleşme İlişkisi......................................................................... 341
Aile..................................................................................................................... 348
1. Genel Olarak............................................................................................ 348
2. Ailenin Hukuk Sosyolojisi Açısından Nitelendirilmesi.............................. 355
a.Evlenme................................................................................................... 355
b. Boşanma.................................................................................................. 358
i. Boşanma Sebepleri............................................................................. 363
ii. Boşanmanın Özel Sebepleri.............................................................. 371
KAYNAKÇA............................................................................................................ 385
DİZİN................................................................................................................ 395
TABLOLAR